Cảnh cáo Vương Đình Huệ, Tổng bí thư Tô Lâm đã một lần phá lệ, thu hồi “kim bài miễn tử” cho tứ trụ. Người dân chờ đợi quyết định xử lý thích đáng hơn dành cho “trùm cuối”. Thế nhưng, quyết định nhẹ nhàng cảnh cáo Nguyễn Xuân Phúc, Trương Hòa Bình… làm nhiều người thất vọng. Tô Tổng yếu thế chùn tay? Đây đã là đòn cuối cùng, cuộc chơi đã kết thúc? Pháp luật bị ràng buộc theo luật “nhất sự bất tái cứu” nhưng chính trị thì không! Mọi thứ vẫn còn đang bỏ ngỏ.
Nhìn chung, người thất vọng về các quyết định xử lý kỷ luật của Tổng Trọng hay Tổng Tô có phần do ảo tưởng mục tiêu của công cuộc đốt lò là chống tham nhũng, làm trong sạch bộ máy, thực thi công lý. Tất cả các yếu tố ấy đều có nhưng chỉ là phương tiện, là bình phong, vật trang sức cho mục tiêu thâu tóm quyền lực, triệt tiêu, thu phục đối thủ. Nó hoàn toàn là công cụ, vũ khí của trò chơi chính trị.
Đốt lò là công cụ tranh giành quyền lực
Tổng Trọng khởi sự đốt lò sau những chiến dịch luân chuyển cán bộ, tạo ra một lực lượng đa số khả dĩ ủy viên Trung ương để loại trừ đồng chí X, loại trừ các tay chân còn sót lại, và các đối thủ tiềm tàng Đinh La Thăng, Hoàng Trung Hải… Những đại án tham nhũng thật sự như AVG, Vạn Thịnh Phát xảy ra nhiều năm, đơn tố cáo chất chồng như núi, Tổng Trọng đâu quan tâm, để mặc đến khi vỡ lở.
Tổng bí thư Tô Lâm nương theo chiều gió đốt lò tận tụy truy bắt Trịnh Xuân Thanh, đột phá hai đại án chuyến bay giải cứu, kit test Việt Á giúp Tổng Trọng loại đối thủ Nguyễn Xuân Phúc, nhân tố tiềm năng Phạm Bình Minh và hàng loạt quan chức khác tạo ra uy thế ngày càng vô đối. Khi thế đã đủ mạnh, Tô Lâm đốt cả củi nhà, vây cánh thân tín của Tổng Trọng. Những đòn sấm sét của Tô Lâm: bắt nóng Ủy viên Trung ương đương nhiệm, bắt Thư ký Chủ tịch Quốc Hội, Phó Văn phòng Quốc Hội ngay tại sân bay khi từ Trung Quốc trở về, Vương Đình Huệ không kịp trở tay, Tổng Trọng phải gạt lệ phế truất các đàn em thân tín. Với uy thế hừng hực ấy, giả định nếu Tổng Trọng không kịp thời tắt thở, liệu có xảy ra cuộc “tự nguyện” nhường ngôi ngay giữa nhiệm kỳ?
Trong vòng mấy tháng bước lên hai bậc chễm chệ ngai vàng. Giữ vững thế mạnh vô đối của Bộ Công an, phá toang luật lệ đưa hàng loạt đàn em vào Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Bộ Quốc phòng, Ủy ban Kiểm tra… Uy và thế của Tổng Tô ngày càng lớn, không hề suy yếu. Hai đối thủ cạnh tranh là Phạm Minh Chính và Lương Cường, ngoài yếu tố Trung Quốc, không có sức mạnh khả dĩ nào để đối đầu với Tô Tổng.
Thâu tóm thế lực sân sau
Nhưng đấu trường Hội nghị Trung ương hay sân chơi Đại hội Đảng là thách thức lớn. Tổng Trọng phải chật vật suốt khóa 11 và hơn nửa nhiệm kỳ khóa 12 đánh bài luân chuyển cán bộ mới có đủ vây cánh. Sau đó phải lắt léo dùng thủ thuật qua các quy định tổ chức, tiêu chuẩn cán bộ… mới chắc chắn loại Ba X (Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng) ngay từ vòng ứng cử ở đại hội 13. Tô Tổng chỉ có thời gian rất ngắn, không quá một năm. Con đường thiết lập uy thế của Tô Tổng làm cấp dưới khiếp sợ, đồng thời cũng chạm đến quyền lực nhiều người, nhiều thế lực bè nhóm. Chính vậy, ngay sau khi nắm quyền nhiếp chính, Tô Tổng đã mở thêm hướng chiến lược ban ân. Phục hồi danh dự cho Nguyễn Tấn Dũng, rửa mặt cho Đinh Thế Huynh ít nhiều thâu tóm được “tàn quân” của hai thế lực này.
Với Nguyễn Xuân Phúc, Trương Hòa Bình hiện đều là người dưới ngựa, Tô Tổng tha giết tùy nghi. Nhưng mỗi người đều có nhiều năm tháng nắm quyền hành pháp, tư pháp, đều đứng đầu một nhóm quyền lực bao gồm cả trong Đảng lẫn các đại gia sân sau. Tô Tổng phải một mặt tiếp tục ra uy, một tay ban ơn cứu giúp. Hơn năm qua, trên mạng xã hội có hàng trăm bài viết, clip YouTube hài về tên tuổi, hình ảnh Nguyễn Xuân Phúc, vợ con gia đình với ngôn ngữ thông tin về tài sản phạm pháp. Nào là nhận của Trương Mỹ Lan 200 triệu đô, nắm 80% cổ phần Việt Á… An ninh mạng ta rất giỏi, nói xấu lãnh đạo trốn qua Thái Lan còn bị bắt về quy án, ấy vậy mà hàng trăm người tố cáo Nguyễn Xuân Phúc chưa có ai bị xử lý hình sự hay xử phạt hành chính. (mời xem hình tiêu đề các bài viết trên Google).
Từ Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng rồi Thủ tướng, Nguyễn Xuân Phúc nổi tiếng ban phát vai trò đầu tàu cho các tỉnh. Tính ra cả nước có đến 30-40 đầu tàu. Đó không phải là câu nói hớ hênh mà là cơ chế, là sự ban phát quyền lực của Chính phủ với địa phương, là bề nổi của những thỏa hiệp vây cánh hậu trường.
Trương Hòa Bình, hậu thân của Trương Tấn Sang
Với Trương Hòa Bình, tuy chỉ là Phó Thủ tướng nhưng lại là hậu thân nối dài của Trương Tấn Sang, đứng đầu nhóm thế lực so kè với Nguyễn Tấn Dũng trong cuộc chiến Ba, Tư hơn 10 năm trước. Trong vụ án Sài Gòn Đại Ninh, hàng loạt lãnh đạo Lâm Đồng và cả Mai Tiến Dũng bị truy tố, không chỉ Nguyễn Xuân Phúc mà có cả bàn tay Trương Hòa Bình.
Năm 2023, trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân về trách nhiệm lập tổ thanh tra lại và sửa đổi kết luận của đoàn thanh tra là nguyên nhân gây ra vụ án, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong khẳng định việc thành lập tổ công tác này là theo chỉ đạo của Chính phủ mà trực tiếp Phó Thủ tướng Thường trực. (1)
Kết luận 1033 sửa đổi kết luận thanh tra 929 từ thu hồi dự án thành không thu hồi, tiếp tục cho gia hạn, giãn tiến độ thực hiện Dự án Đại Ninh ký ngày 30.6.2021. (2)
Điều đặc biệt kỳ lạ là sau Đại hội 13, toàn bộ thành viên Chính phủ khóa cũ không được cơ cấu vào Trung ương khóa mới đều được miễn nhiệm, riêng Trương Hòa Bình được tái bổ nhiệm từ 22 tháng 4 năm 2021 đến tháng 7/2021 mới thôi giữ chức Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ nghỉ hưu theo chế độ. (3)
Thời gian ba tháng nối dài này chính là thời gian khúc mắc pháp lý dẫn đến sai phạm của Đại Ninh. Trương Hòa Bình là đồng hương Long An và gắn bó hình bóng với Trương Tấn Sang trong mọi sự kiện. Nhưng Trương Tấn Sang không chỉ quê Long An mà còn có quê Hà Tĩnh. Không yên phận làm người tử tế như Nguyễn Tấn Dũng, cựu Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang năng động như người đang tham chính. Ông còn chủ trì nhiều chương trình kinh tế xã hội. Một trong những chương trình ấy, báo chí ghi nhận: “Với sự hỗ trợ của nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, đến nay, Chương trình Cầu nông thôn – Tạp chí Nông thôn Việt đã vận động xây dựng được gần 300 công trình cầu, cống với tổng kinh phí tài trợ hơn 270 tỷ đồng tại các địa phương thuộc tỉnh Long An, Đồng Tháp, An Giang, Bình Định, Nghệ An.” (4)
Với tầm ảnh hưởng ấy, Trương Tấn Sang có thế lực phủ rộng rất nhiều tỉnh. Không chỉ như vậy, trong cuộc chiến Ba, Tư thời đương chức, Trương Tấn Sang chống lưng cho hai chị em Đặng Hoàng Yến, Đặng Thành Tâm – cặp đôi giàu nhất thị trường chứng khoán thời đó. Trong cơn bão lũng đoạn ngân hàng, Bầu Kiên bị bắt, Đặng Thành Tâm cũng bị sờ gáy phải núp theo đoàn Trương Tấn Sang đi Nga. Khi đoàn về Việt Nam, Tâm ghé lại Nhật để tránh truy bắt. Báo chí thời ấy đã đồng loạt truy hỏi, chất vấn Quốc hội về sự vắng mặt của đại biểu Đặng Thành Tâm. “Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, ông Tâm đã có đơn xin nghỉ kỳ họp này.
Sáng 22/10, Chủ tịch Quốc hội đã nhận được đơn của ông Đặng Thành Tâm xin nghỉ cả kỳ họp thứ 4 để đi chữa bệnh ở nước ngoài, nhưng không nói cụ thể ở nước nào. Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM trước đó cũng thông tin, ông Tâm gửi đơn xin nghỉ và đoàn đã có văn bản đề nghị gửi đến Chủ tịch Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội đã chấp thuận cho đại biểu Tâm vắng mặt cả kỳ họp. Về mặt nguyên tắc thì không có lý do gì mà không đồng ý”.
Cuối bài báo còn nhấn mạnh thêm chi tiết: “Đại biểu doanh nhân Đặng Thành Tâm là em trai bà Đặng Thị Hoàng Yến – người bị Quốc hội bãi nhiệm tư cách đại biểu trong kỳ họp trước”. (5)
Gió đổi chiều, người đổi chúa
Hiện nay, gió đã đổi chiều. Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC) vừa thông qua thỏa thuận hợp tác cùng Công ty cổ phần Dịch vụ khách sạn Hưng Yên – một thành viên của KBC và là nhà phát triển hạ tầng, chủ yếu các dự án trọng điểm thuộc lĩnh vực giao thông, phát triển đô thị. Tập đoàn The Trump Organization sẽ chính thức thực hiện kế hoạch phát triển dự án khách sạn, sân golf và khu dân cư này.
Trước đó, ngày 25/9, tại Florida (Mỹ), trong khuôn khổ Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ giữa đại diện UBND tỉnh Hưng Yên (Việt Nam) và các đối tác phía Hoa Kỳ, trong đó có Tập đoàn The Trump Organization, ông Eric Trump, Phó Chủ tịch điều hành Tập đoàn The Trump Organization và ông Đặng Thành Tâm, Chủ tịch KBC đã ký thỏa thuận hợp tác dưới sự chứng kiến của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. (6)
Đặng Thành Tâm có còn là sân sau của Trương Tấn Sang hay đã tìm nơi nương tựa mới? Vì sao Hưng Yên được chọn? Dù sao đi nữa, thì đó cũng là dấu hiệu bề nổi cho thấy thế lực của cặp đôi Trương Hòa Bình, Trương Tấn Sang.
Với uy thế Tô Lâm, với chứng cứ sai phạm, việc khai trừ, truy tố Nguyễn Xuân Phúc, Vương Đình Huệ… không khó. Nhưng không có kẻ thù, đồng minh vĩnh viễn, chỉ có lợi ích là quan trọng. Mức xử cảnh cáo như vòng kim cô mà đối tượng vô phương tháo gỡ, nếu không ngoan ngoãn tuân phục thì hậu quả sẽ đến tức thì. Mặt khác, ném chuột như thế không sợ vỡ bình mà còn quy thuận được một mớ chuột con.
Ra uy trước, ban ân sau, chiến lược của Tô Tổng ngược lại với Tổng Trọng nhưng lợi hại hơn nhiều, nhất là trong thời gian cấp bách.
Vì vậy, với dân đen, đừng thất vọng, đừng tiếc nuối, đừng mong chờ việc xử tù hay trừng trị những tội phạm là quan chức cấp cao. Đừng lầm tưởng đốt lò là chống tham nhũng thật. Mọi ông vua đều canh cánh chuyện bảo vệ ngai vàng, ban phát công lý cho dân đen là điều xa xỉ.
Tô Tổng đang hô hào cải cách thể chế, tháo gỡ điểm nghẽn nhưng chính ông ta khư khư bảo vệ cái thể chế, cái điểm nghẽn lớn nhất là thể chế độc tài, độc đảng, tước đoạt mọi quyền tự do của người dân ngay cái quyền được biết. Những điều trình bày trên đây chỉ là sự suy đoán, từ những thông tin lượm lặt chắt lọc mà đáng ra phải được Nhà nước giải trình. Lẽ ra phải công bố công khai Nguyễn Xuân Phúc đã nhận của Trương Mỹ Lan, Phan Quốc Việt bao nhiêu tiền, mua bao nhiêu bất động sản ở Mỹ… Ngày nào Đảng còn bịt mắt bịt tai người dân bằng những khái niệm chung chung mơ hồ kiểu “vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương; gây hậu quả nghiêm trọng, dư luận xấu, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và Nhà nước.” Ngày ấy chưa cải cách thể chế, chống tham nhũng chỉ là mỹ từ che dấu cho trò đấu đá tranh giành quyền bính.
*Bài viết không thể hiện quan điểm của RFA
Tham khảo
1-https://www.youtube.com/watch?v=Nz6v_xO4IcY
2-https://laodong.vn/phap-luat/sieu-du-an-dai-ninh-va-viec-nhan-cam-on-cua-nhom-thanh-tra-1429971.ldo
3-https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_H%C3%B2a_B%C3%ACnh
4-https://mt.gov.vn/vn/tin-tuc/78058/long-an–khanh-thanh-17-cong-trinh-cau-giao-thong-nong-thon.aspx
5-https://dantri.com.vn/xa-hoi/ong-dang-thanh-tam-vang-mat-ca-ky-hop-quoc-hoi-1351554120.htm