Trong nhiệm kỳ từ năm 2016 đến 2020, Đảng Cộng sản Việt Nam đã phải xử lý kỷ luật hơn 25.000 đảng viên suy thoái hoặc có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, trong khi nguy cơ chệnh hướng xã hội chủ nghĩa, tham nhũng và tệ quan liêu vẫn còn. Đó là nhận định được bà Trương Thị Mai, Trưởng Ban tổ chức Trung ương đưa ra trong báo cáo tại hội nghị cán bộ toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam diễn ra vào sáng ngày 9/12.
Theo truyền thông Nhà nước, Bộ Chính trị Đảng CSVN tổ chức hội nghị lần này để quán triệt, triển khai thực hiện Kết luận và Quy định của Ban Chấp hành Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Tham dự hội nghị có cả tứ trụ và do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì.
Trong báo cáo này, lãnh đạo Đảng CSVN cho rằng Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII của Đảng đã bước đầu ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng, tăng cường, củng cố được niềm tin của người dân với Đảng.
Tuy nhiên, Đảng nhìn nhận vấn đề tham nhũng trong Đảng còn nghiêm trọng. Bằng chứng là trong giai đoạn 2016 – 2020 đã có hơn 1.600 đảng viên tham ô, tham nhũng, lợi dụng chức vụ, quyền hạn cấu kết với doanh nghiệp, với đối tượng khác để trục lợi bị xử lý.
Cũng theo báo cáo, tình trạng suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ chưa bị đẩy lùi; có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn. Tham nhũng, lãng phí, tiêu cực còn nghiêm trọng.
Bốn nguy cơ mà Đảng CSVN chỉ ra từ năm 1994 bao gồm tụt hậu xa về kinh tế, chệch hướng xã hội chủ nghĩa, tham nhũng và tệ quan liêu, “diễn biến hòa bình” được đánh giá là vẫn còn hiện hữu.
Đối mặt với sự mất lòng tin của Đảng trong dân chúng, từ năm 2016, trong nhiệm kỳ thứ hai của mình với vai trò người đứng đầu Đảng CSVN, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII để chỉ ra 27 biểu tượng suy thoái trong đảng viên. Trong Nghị quyết này, Đảng CSVN nhấn mạnh đến vấn đề đảng viên phai nhạt lý tưởng cách mạng, hoài nghi, thiếu tin tưởng vào Chủ nghĩa Marx Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, không kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
Cũng từ giữa năm 2016, ông Trọng đã phát động phong trào chống tham nhũng rầm rộ trong Đảng và kết quả là hàng ngàn đảng viên đã bị xử lý kỷ luật vì những sai phạm liên quan đến tham ô, làm sai quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế. Trong số những người bị kỷ luật có cả Ủy viên Bộ Chính trị.
Một số các nhà quan sát quốc tế và trong nước cho rằng, cuộc chiến chống tham nhũng của ông Trọng chủ yếu mang tính đấu đá nội bộ hơn là thực chất, cũng như việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các Ủy viên Ban chấp hành Trung ương và Ủy viên Bộ Chính trị thực sự không mang lại hiệu quả.