Làng xây dựng châu Á có một tổ nghề chung, là tổ Lỗ Ban. Tuy nhiên Lỗ Ban không phải tên riêng của một người mà có nghĩa là ông Ban người nước Lỗ.
Vào thời Xuân Thu (khoảng năm 770 đến 476 trước Công Nguyên), nước Lỗ (một phần của Trung Hoa hiện nay) có người thợ mộc nổi tiếng tên là Công Du Ban (cũng có nơi ghi là Công Thâu Ban). Ông đã nghiên cứu chế tạo ra hai dụng cụ phục vụ việc xây dựng chuẩn xác mà mau chóng. Đó là chiếc “quy”, giống compa ngày nay, và chiếc “củ” là chiếc thước bọt nước để đo mặt phẳng cổ xưa. Ông chỉ huy tất cả thợ xây dựng đền đài cung điện, và nghiên cứu thiên văn, địa lý, kết hợp với tám quẻ bát quái và sáng tạo ra cây thước Lỗ Ban chuyên dùng đo đạc và quyết định kích thước trong xây dựng, kiến trúc và nội thất. Thước dài một thước Tàu (khoảng 44 cm), gồm bốn cung, 16 cửa xấu/tốt tương ứng. Cho đến tận bây giờ, thước Lỗ Ban và các ứng dụng của nó vẫn còn được sử dụng rộng rãi trong nghề xây dựng, đặc biệt ở Việt Nam khi xây gia trạch và âm phần.
Điều này gần như ai cũng biết, và tôi chỉ lượm lặt thông tin để kể lại hầu quý vị.
Nhưng có một sự tích nữa, chỉ duy nhất mình tôi biết
Đó là làng xây dựng nhà nước Việt Nam còn đặc biệt có riêng một vị thành hoàng, hay thần thành hoàng. Vị này chính là Ông Đội.
Với làng xây dựng Việt Nam, Ông Đội uy mãnh, hiển linh, oai vũ hơn tổ Lỗ Ban hàng triệu triệu lần.
Không ai biết Đội là tên hay họ, cũng không một ai biết xuất thân, quê quán, hình dong, gia đình của ông. Dù là thành hoàng, chủ tể cai quản toàn ngành xây dựng trên toàn lãnh thổ Việt Nam, nhưng điểm vô cùng đặc biệt là không một ai lập bàn thờ, xây miếu mạo, đền đài, nhang khói sóc vọng thờ ông như thờ các tổ nghề khác. Mọi người, từ lớn đến bé đều chỉ gọi ông gọn lỏn là ông Đội.
Ông vô hình, nhưng có mặt khắp mọi nơi.
Thế nhưng Ông Đội cực kỳ linh thiêng. Gần như 100% các công trình xây dựng to nhỏ, từ quê đến tỉnh, lên cấp quốc gia ở Việt Nam đều một mực thờ Ông Đội, tuyệt đối kính cẩn, không hề dám sai sót. Ông là chúa tể tối cao, vượt lên trên tất cả, bao gồm cả luật lệ. Hay nói đúng hơn, ông chính là luật, luật chính là ông. Ai không nghe lời nhất nhất sẽ bị ông quở.
Cho dù người ta không bao giờ tìm ra cái bàn thờ nào thờ Ông Đội ở các công trình Nhà nước, nhưng hậu quả cơn giận của ông lúc nào cũng thấy bằng mắt, sờ bằng tay. Nhẹ nhất là chuyển việc, giảm lương, nặng hơn là mất chức, mất việc. Người ta có thể cãi cha cãi mẹ, chối bỏ người thân, ruồng rẫy vợ con, bất tuân lệnh sếp, phản bội anh em. Thậm chí lao tù. Thậm chí mất mạng. Ấy thế nhưng không một ai to gan chống đối Ông Đội.
Trong toàn cõi Việt Nam, chỉ một hạng người duy nhất dám bất tuân Ông Đội mà tôi sẽ kể ở cuối bài.
Như đã nói, Ông Đội không hề bắt ép ai phải tôn thờ, cung kính. Chỉ có điều một khi đã lạy Ông Đội làm thành hoàng thì nếu hậu quả xảy ra, con nhang đệ tử phải nghiến răng chịu, cấm than van.
Tại sao hậu quả ghê gớm như thế mà Ông Đội vẫn được tôn làm thành hoàng?
Vì, lợi ích Ông Đội mang lại cho con nhang đệ tử là không thể tưởng tượng. Thành kính thờ Ông Đội thì chỉ sau một đêm, người ta thành tỷ phú. Không phải một mình mình thành tỷ phú mà cả gia đình, cả họ tộc, anh em cánh hẩu… đều thành tỷ phú chỉ sau một đêm. Vinh hoa phú quý, toilet dát vàng. Ông Đội thương thì tiền ném đi không hết, con cháu nằm khểnh rung đùi, sơn hào hải vị phẩy tay chê chán.
Chỗ riêng tư, tôi sẽ nói thầm cho quý vị biết
Nhớ đừng kể lại với ai.
– Dự án đường sắt đô thị Nhổn – ga Hà Nội dài 12,5k m, một Depot và 12 ga (tám ga nổi, bốn ga ngầm), phê duyệt lần đầu vào năm 2006, tổng mức đầu tư 18.400 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành vào 2010. Sau ba lần xin lùi thời gian, đến nay hoàn thành được 73%. Vốn đội lên gấp đôi, hơn 34.500 tỷ đồng. Thời gian hoàn thành đội lên đến năm 2029.
– Dự án mở rộng giai đoạn hai Nhà máy Gang thép Thái Nguyên (Tisco 2), tổng vốn đầu tư ban đầu gần 3.800 tỷ đồng, sau đó được điều chỉnh lên hơn 8.100 tỷ đồng. Khởi công năm 2007, đã thanh toán hơn 95% số tiền cho các nhà thầu, mua sắm thiết bị, với tổng số tiền hơn 4.400 tỷ đồng nhưng thực tế đã tạm dừng thi công từ năm 2013 đến nay. Các hạng mục đều chưa hoàn thành.
– Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông, dài 13 km, khởi công 2008, tổng mức đầu tư ban đầu gần 9.000 tỷ đồng. Đến 2017, vốn đội lên gấp đôi, hơn 18.000 tỷ.
– Dự án nạo vét xây kè sông Sào Khê ở Ninh Bình, phê duyệt vào năm 2001, do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư. Đến nay sau 20 năm công trình chưa hoàn thành. Sau 36 lần điều chỉnh dự án, vốn từ 72 tỷ đồng đội lên 2.600 tỷ.
– Dự án khai thác và chế biến muối mỏ Kali tại Lào của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam ( Vinachem ), khởi công năm 2015, đến nay vẫn đắp chiếu. Vốn đội từ 377 triệu USD lên 522 triệu USD.
– Dự án nhiệt điện Long Phú 1 (Sóc Trăng) vốn đầu tư ban đầu 29.500 tỉ đồng, do Tập đoàn Dầu khí quốc gia VN (PVN) làm chủ đầu tư, nhà thầu ngoại yêu cầu đội vốn thêm 730 triệu USD.
– Dự án xây dựng nút giao thông Mỹ Thủy (TP Thủ Đức, TP HCM), khởi công từ năm 2016, dự kiến hoàn thành vào năm 2021, đến nay mới hoàn thành giai đoạn 1. Vốn ban đầu gần 2.000 tỷ đồng, đội lên 3.600 tỷ. Thời hạn đội lên đến năm 2025.
– Dự án trung tâm đào tạo cán bộ Ngân hàng Phát triển Việt Nam tại Khánh Hòa đội vốn 3.834%, từ bảy tỷ đồng lên 275 tỷ.
– Dự án metro số 1 Yên Viên – Ngọc Hồi (Hà Nội) tổng mức đầu tư 9.197 tỉ đồng, đội vốn gần 1.000% lên gần 100.000 tỷ.
– Dự án đường cao tốc Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo (Hà Nội), dài 11,5 km, tổng mức đầu tư ban đầu gần 20.000 tỷ đồng. Sau đó đội lên gần 36.000 tỷ.
– Dự án đường sắt đô thị tuyến Bến Thành – Suối Tiên (TP HCM), tổng mức đầu tư năm 2007 gần 17.500 tỷ đồng. Năm 2011, vốn đội lên lần đầu hơn 47.300 tỷ. Năm 2019, vốn đội lần 2 lên gần 44.000 tỷ. Hiện vẫn đang trong giai đoạn triển khai thi công.
– Dự án tuyến tàu điện ngầm Bến Thành – Tham Lương (TP HCM) có tổng mức đầu tư năm 2010 là hơn 26.000 tỷ đồng. Đến 2019 đội lên gần 48.000 tỷ.
– Dự án cấp nước cho Khu kinh tế Vũng Áng (Hà Tĩnh) vốn đầu tư ban đầu 1.850 tỷ đồng, đội lên 4.400 tỷ.
– Dự án công trình Trường THPT Võ Chí Công (Quảng Nam) vốn đầu tư ban đầu 24 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh, do Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Quảng Nam làm chủ đầu tư, triển khai xây dựng từ đầu năm 2017. Đến 2020 vốn đội lên 60 tỷ, trường hư hỏng, toàn bộ gần 300 học sinh miền núi phải chuyển đi học ở trường khác cách đó 40 km.
– Dự án nạo vét sông Đáy từ cầu Gián Khẩu đến cửa đáy để thoát lũ cho sông Hoàng Long cũng ở Ninh Bình, đội vốn từ hơn 2.000 tỷ đồng lên gần 10.000 tỷ đồng. Tính trung bình để nạo vét một km sông, tốn 126 tỷ đồng.
Sương sương vậy thôi đã thấy ở Việt Nam, ông Đội quyền năng nghiêng trời lệch đất nào.
Hàng mấy chục năm qua, loài người Việt Nam cũng họp lên họp xuống, Diên Hồng các kiểu bàn cách chống lại ông Đội kinh lắm. Nào do yếu kém trong tổ chức thực hiện; nào do chậm tiến độ giải phóng mặt bằng; chậm hoàn thiện thủ tục đầu tư; chất lượng dự án chưa đảm bảo, phải điều chỉnh dự án nhiều lần; bố trí vốn không kịp thời; năng lực chủ đầu tư, nhà thầu… không đáp ứng yêu cầu, thiếu kinh nghiệm nên lập dự toán sai sót… Xót tiền dân quá các thứ, tay chém vào không khí vun vút.
Gớm thôi thôi. Vô ích. Ông Đội chính là thần linh, đã thế lại là Thần Tài. Xưa nay chưa ai chiến thắng Thần Tài cả, kể cả cái lò cụ Tổng.
Ở Việt Nam, chỉ có duy nhất một loại người dám bất tuân ông Đội mà sống sót. Đã thế càng bất tuân triệt để càng giàu có, càng thịnh vượng bền vững.
Đấy là loại người tay làm hàm nhai, tự làm lấy mà ăn. Họ không tự khoe là nô bộc của ai, không hề thuộc đội tiên phong của giai cấp công nhân hay đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Họ không tiếp thu tinh hoa trí tuệ của nhân loại, không phải là lực lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước và xã hội.
Cụ Đồ Chiểu tả họ như sau:
“Cui cút làm ăn
Riêng lo nghèo khó
Chưa quen cung ngựa, đâu tới trường nhung
Chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ”.
***
Họ, tên là nhân dân.
____________
Tham khảo:
https://laodong.vn/photo/canh-hoang-tan-tren-dai-cong-truong-du-an-metro-nhon-ga-ha-noi-1096614.ldo
https://tienphong.vn/doi-von-khung-post1453969.tpo
https://vnexpress.net/5-tuyen-duong-sat-do-thi-doi-von-gan-84-000-ty-dong-4375399.html
https://cand.com.vn/dieu-tra-theo-don-ban-doc/truong-moi-xay-doi-von-hon-100-ty-dong-nhung-hoc-sinh-van-phai-di-hoc-truong-tam-i665887/
https://zingnews.vn/tuyen-duong-sat-do-thi-so-2-cua-ha-noi-doi-von-hon-16000-ty-post1319945.html
https://nld.com.vn/thoi-su/du-an-duong-sat-do-thi-doi-von-16-ngan-ti-dong-se-doi-von-them-va-xen-dat-tru-so-ubnd-tp-20220804092408708.htm
https://zingnews.vn/tuyen-duong-sat-do-thi-so-2-cua-ha-noi-doi-von-hon-16000-ty-post1319945.html
https://cafef.vn/du-an-doi-von-len-10000-ty-dong-dap-chieu-tai-lao-trach-nhiem-vinachem-den-dau-20190319134519195.chn
https://cafef.vn/du-an-doi-von-nghin-ty-dong-bo-tai-chinh-noi-gi-20180526111259121.chn
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do