Công an thành phố Hà Nội thông báo kết thúc giai đoạn điều tra đối với blogger Nguyễn Lân Thắng, đồng thời chuyển hồ sơ đề nghị Viện Kiểm sát thành phố truy tố ông với cáo buộc “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự.
Thông tin trên được ông Lê Văn Luân, một trong hai luật sư được gia đình ông Thắng thuê để bào chữa, nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) vào ngày 03/2:
“Thông tin mà chúng tôi tiếp nhận gần nhất là việc kết thúc điều tra diễn ra vào ngày 17/1 theo thông báo mà chúng tôi nhận được. Chúng tôi vừa đăng ký thủ tục luật sư từ giai đoạn này để tham gia vào quá trình tiếp xúc bị can và hồ sơ tài liệu.”
Ông Nguyễn Lân Thắng, sinh năm 1975, là một nhà hoạt động nhân quyền và là blogger của Đài Á Châu Tự Do bị cơ quan an ninh điều tra- công an thành phố Hà Nội bắt tạm giam vào ngày 5/7/2022.
Bà Lê Bích Vượng, vợ của ông Thắng, cho biết gia đình không được gặp hoặc nói chuyện bằng bất kỳ hình thức gì với ông kể từ khi bị bắt, đồng thời hai luật sư Lê Văn Luân và Đặng Đình Mạnh đều chưa được gặp thân chủ dù có đơn đề nghị gửi tới cơ quan công an ngay sau ngày ông Thắng bị tạm giam.
“Từ lúc bị bắt đến giờ gia đình chúng tôi chưa được liên hệ với anh Thắng, không hề có một tin tức gì. Luật sư cũng không được gặp.
Cơ quan điều tra gửi thông báo nói do tính chất của vụ án là xâm phạm an ninh quốc gia cho nên luật sư chỉ được tham gia sau khi quá trình điều tra kết thúc.”
Bà cho biết gia đình được phép gửi thức ăn và đồ dùng mua từ căng-tin của Trại tạm giam số 1 (Từ Liêm, Hà Nội) để gửi vào cho chồng hàng tuần.
Bà nói rất lo lắng cho tình hình sức khoẻ của ông Thắng, người có tiền sử bệnh hen nhưng cán bộ trại tạm giam không cho phép gia đình gửi thuốc vào. Điều tra viên còn cho gia đình biết ông Thắng kêu đau xương và bị mờ mắt.
Sau khi qua thời hạn bốn tháng điều tra vào đầu tháng 11 năm ngoái, công an Hà Nội gia hạn thời gian tạm giam tới 30/1/2023 nhưng không thông báo cho gia đình.
Nói về việc công an Hà Nội đề nghị truy tố chồng mình, bà nói:
“Tôi cho rằng điều đó rất là phi lý. Điều 117 căn cứ rất là mơ hồ. Tôi tin tưởng vào anh Thắng vì anh ấy yêu đất nước này. Tôi không tin là anh ấy làm điều gì xâm hại đến lợi ích của quốc gia này.”
Theo Điều 117 Bộ luật hình sự thông qua năm 2015, người bị kết tội có thể bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm, hay phạt tù từ 10 năm đến 20 năm nếu phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng.
Tuy nhiên, theo khoản 3 của điều luật này, người chuẩn bị phạm tội này, chỉ bị phạt tù từ một năm đến năm năm.
Ông Phil Robertson, Phó giám đốc Phân ban Châu Á của tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), cho rằng quyết định truy tố ông Nguyễn Lân Thắng cho thấy chiến dịch của Việt Nam nhằm trấn áp các quan điểm phê phán và đưa các nhà hoạt động vào sau song sắt không hề chậm lại một chút nào bất chấp tình trạng bất ổn chính trị và các vụ từ chức chính thức của những người đứng đầu chính phủ.
Ông nói với RFA qua tin nhắn:
“Nguyễn Lân Thắng đối mặt với án tù dài hạn chỉ vì bày tỏ quan điểm trên Facebook mà nhà cầm quyền Cộng sản không thích.
Bắt giữ người dân với những cáo buộc lố bịch như ‘tuyên truyền chống Nhà nước’ không phải là một dấu hiệu của sức mạnh mà là một dấu hiệu của sự yếu kém, và chỉ cho thấy chế độ độc tài cầm quyền của Việt Nam thực sự hoang tưởng về mặt chính trị như thế nào khi dân chúng chỉ ra lỗi lầm của chế độ.”
Ông Nguyễn Lân Thắng xuất thân từ một gia đình khoa bảng ở Hà Nội. Ông nội ông là giáo sư Nguyễn Lân, tác giả cuốn Từ điển tiếng Việt được sử dụng từ nhiều thập niên qua. Nhiều người con của cụ Nguyễn Lân là giáo sư, tiến sỹ, hoặc bác sỹ nổi tiếng của Việt Nam.
Kỹ sư xây dựng Nguyễn Lân Thắng tham gia phong trào biểu tình chống Trung Quốc xâm phạm lãnh hải Việt Nam từ năm 2011 và là một nhà nhiếp ảnh có nhiều đóng góp các hình ảnh và video về biểu tình vì chủ quyền biển đảo và đấu tranh chống bất công ở Việt Nam.
Facebook Nguyen Lan Thang (Nguyễn Lân Ké) được cho là của ông hiện nay có gần 160.000 người theo dõi, mặc dù đang bị tạm giam tài khoản này vẫn hoạt động bình thường với các bài đăng, chia sẻ…
Ngoài ra, ông còn tham gia nhiều hoạt động thiện nguyện cùng với những người cùng chí hướng, như cứu trợ đồng bào miền Trung bị bão lụt, và xây trường cho trẻ em vùng cao.
Năm 2013, ông bị câu lưu ở sân bay Nội Bài và tra khảo bởi an ninh sau khi trở về từ Thái Lan và Philipines nơi ông học một khoá học dân sự và gặp quan chức nhân quyền của Liên Hiệp quốc để báo cáo về vi phạm nhân quyền ở Việt Nam.
Một năm sau, ông bi cấm xuất cảnh trên đường sang Hoa Kỳ để tham dự Ngày Tự do Báo chí Thế giới tổ chức bởi UNESCO (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc).
Nhiều lần gia đình ông bị tấn công bởi lực lượng dân sự thân với chính quyền Việt Nam.
Ông Nguyễn Lân Thắng có nhiều vài bài viết về tự do, dân chủ và nhân quyền trên trang blog của RFA từ cuối năm 2013.