Quan hệ giữa Việt Nam – quốc gia theo chủ nghĩa cộng sản vô thần, và Vatican – nước đại diện hàng tỷ tín đồ Hội thánh Công giáo La Mã – sắp đạt được bước cải thiện lớn, qua thỏa thuận đang được đúc kết về việc Hà Nội cho phép Tòa thánh cử một đại diện thường trú tại Việt Nam.
Reuters loan tin ngày chủ nhật 16/7 dẫn nguồn từ một chức sắp cấp cao Vatican và một nhà ngoại giao ở Hà Nội thạo tin liên quan như vừa nêu. Theo đó, thỏa thuận về vị đại diện thường trú của Giáo hoàng La Mã sẽ được công bố nhân dịp đến thăm Vatican vào cuối tháng này của Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng.
Nếu cuộc hội kiến diễn ra thì đây là cuộc gặp đầu tiên kể từ năm 2016 giữa vị giáo chủ Công giáo La Mã và Chủ tịch nước Việt Nam. Vào ngày 23/11/2016, Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang lúc đó được đương kim Giáo hoàng Phanxicô tiếp tại Vatican.
Vị chức sắc cấp cao của Hội thánh Công giáo Hoàn vũ cho Reuters biết rằng Vatican hy vọng thỏa thuận như vừa nêu sẽ là một bước ngoặt trong quan hệ giữa hai phía. Đề nghị Hà Nội cho phép một vị đại diện thường trú của Giáo hoàng tại Việt Nam đã được Vatican đưa ra hơn chục năm qua; và vào năm ngoái, cả hai phía đạt được một thỏa thuận trên nguyên tắc đối với đề nghị này.
Hiện tại vị Đại diện không thường trú tại Việt Nam của Giáo hoàng La Mã- Tổng Giám mục Marek Zalewski, ở tại Singapore. Ông thường đến thăm Việt Nam nhưng phải có sự đồng ý của chính phủ Hà Nội.
Việc cho phép một đại diện thường trú của Giáo hoàng La Mã tại Việt Nam có thể đưa đến việc thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ giữa hai phía.
Sau cuộc chiến Việt Nam hồi năm 1975, Hà Nội cắt đứt quan hệ với Vatican. Lúc đó, Đảng và Chính phủ cộng sản cho rằng Giáo hội Công giáo Việt Nam có mối quan hệ lịch sử gắn bó với thực dân Pháp.
Đến năm 2009, hai phía đồng ý thành lập Nhóm Công tác Hỗn hợp Việt Nam- Vatican để gặp gỡ bàn về vấn đề liên quan giáo hội Công giáo tại Việt Nam và mối quan hệ song phương hai phía.
Hoạt động mới nhất của Nhóm là vòng họp thứ 10 diễn ra tại Vatican vào ngày 31/3 vừa qua. Vòng họp này do Thứ trưởng Ngoại giao Tòa Thánh- Đức ông Miroslaw Wachowski, và người đồng cấp Việt Nam Lê Thị Thu Hằng, đồng chủ trì.
Hãng thông tấn Công giáo độc lập UCA chuyên đưa tin về giáo hội Công giáo tại Châu Á, cho biết Chính phủ Hà Nội đưa ra nhiều hạn chế đối với hoạt động của Hội thánh Công giáo; như quy định về số giáo xứ…
Thống kê cho thấy có gần bảy triệu tín đồ Công giáo La Mã tại Việt Nam; con số này chỉ chừng 6,6% dân số trong nước.