Ông Nguyễn Sơn Lộ, sinh năm 1948, tiến sĩ vật lý, cựu Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệ & Phát triển SEANA, vào ngày 26/7 bị Tòa Hà Nội tuyên hai án tổng cộng năm năm tù.
Các án tù gồm: một án ba năm tù với cáo buộc “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo khoản 2, Điều 331, Bộ Luật Hình sự Việt Nam; một án hai năm tù theo cáo cuộc “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” tại khoản 1 Điều 356, Bộ Luật Hình sự.
Truyền thông Nhà nước loan tin dẫn nhận định của Hội đồng Xét xử rằng các hành vi của ông Nguyễn Sơn Lộ đã gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Theo truyền thông Nhà nước, ông Lộ bị VKS cáo buộc từ 2013 đã phát tán năm tài liệu với tổng hơn 1.000 trang và ba đơn khiếu nại, bị Bộ Thông tin và Truyền thông kết luận “có nội dung xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.
Ông Nguyễn Sơn Lộ bị bắt vào ngày 2/2/2023 sau khoảng sáu tháng bị khởi tố về tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.
Ngoài ra, ông Lộ bị cáo buộc đã tự ý cho thuê một phần trụ sở văn phòng của SENA thuộc sở hữu của Nhà nước cho các tổ chức nước ngoài thuê và không nộp tiền thuê trụ sở từ năm 2005.
Lúc đó Công an thông tin rằng quyết định khởi tố ông Nguyễn Sơn Lộ được đưa ra vào ngày 27/7/2022 nhưng “xét tình tiết bị can là người già yếu (74 tuổi), có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng, các cơ quan tiến hành tố tụng đã áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.”
Cũng theo Công an “trong quá trình điều tra vụ án, bị can Nguyễn Sơn Lộ có dấu hiệu tiếp tục phạm tội. Ngày 02/02/2023, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét chỗ ở và nơi làm việc đối với bị can này.”
Thông báo không cho biết cụ thể ông Lộ tiếp tục phạm tội gì.
Theo tin RFA loan trước đây, ông Lộ là người có nhiều kiến nghị xây dựng Đảng Cộng sản. Ông Nguyễn Sơn Lộ (còn được biết đến với tên Minh Đường) cũng từng ký tên với tư cách Viện trưởng SENA vào một lá thư ngỏ đề ngày 9/12/2015 gửi Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam đề nghị lãnh đạo Việt Nam đổi tên Đảng, đổi tên nước, thay đổi đường lối đối ngoại bị cho là lệ thuộc vào Trung Quốc. Bức thư có 127 người ký tên, trong đó có những nhân sĩ trí thức nổi tiếng như Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, Giáo sư Hoàng Tụy, Giáo sư Chu Hảo…
Một bài viết của Công an huyện Bạch Thông – tỉnh Bắc Kạn với tiêu đề “Góp ý xây dựng Đảng hay chống Đảng” cập đến viện nghiên cứu SENA, và cho rằng gửi thư ngỏ góp ý xây dựng văn kiện Đại hội 13 của Đảng, nhưng thực chất là một hình thức thể hiện quan điểm sai trái, phụ họa cho những luận điệu xuyên tạc chống Đảng, Nhà nước.
Trước khi ông Lộ bị khởi tố, vào ngày 4/7/2022, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam ra quyết định đình chỉ hoạt động của Viện Nghiên cứu công nghệ và phát triển SENA để thực hiện các thủ tục giải thể do viện này vi phạm quy định về thành lập, đăng ký hoạt động.