Thủ tướng Phạm Minh Chính tại phiên họp thứ hai của Tiểu ban Kinh tế – xã hội chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần thứ XIV hôm 26/3/2024 đã yêu cầu giai đoạn 2026-2030, phát triển kinh tế – xã hội đất nước phải có giải pháp đột phá về tăng cường phân cấp phân quyền, giảm thủ tục hành chính.
Tiến sĩ Kinh tế Nguyễn Huy Vũ từ Na Uy hôm 27/3/2024 nhận định với RFA:
“Là người đứng đầu chính phủ, ông Chính là người chịu trách nhiệm chính, ít nhất là về hình thức, cho sự phát triển của quốc gia. Với tư cách là người đứng ra trực tiếp thực hiện các chính sách, ông Chính phải là người nắm vững các chính sách sẽ thực hiện và các định hướng của nó.”
Các thể hiện của ông Thủ tướng cho thấy ông không nắm vững các chính sách và không biết nên thực hiện những gì để đạt được các mục tiêu đó.
-Tiến sĩ Kinh tế Nguyễn Huy Vũ
Nhưng theo Tiến sĩ Kinh tế Nguyễn Huy Vũ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã không hiểu rõ về các chính sách kinh tế:
“Các thể hiện của ông Thủ tướng cho thấy ông không nắm vững các chính sách và không biết nên thực hiện những gì để đạt được các mục tiêu đó. Ông chỉ khoa trương những lời chung chung mà không thực chất và ai cũng biết và có thể nói được như biến đổi khí hậu, già hoá dân số, công nghiệp lần thứ 4…
Câu hỏi làm gì để giải quyết các vấn đề đó thì ông lại không nói và không biết mà đùn đẩy câu trả lời về cho Tiểu ban Kinh tế của Quốc hội để nghiên cứu tiếp. Đó không phải là cách làm của một người lãnh đạo đứng đầu chính phủ, vì nó thể hiện sự thiếu khả năng.”
Tại phiên họp hôm 26/3/2024, với những điều nêu trên, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã giao Thường trực Tổ Biên tập tiếp tục nghiên cứu sâu các nội dung, bám sát các chỉ đạo để tiếp tục hoàn thiện Dự thảo Đề cương chi tiết của Báo cáo kinh tế – xã hội, an ninh, quốc phòng, an sinh xã hội, y tế…
Chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, khi trả lời RFA liên quan việc này nhận định:
“Đấy là mục tiêu cao để phấn đấu, còn đạt được hay không còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố, tùy thuộc tình hình ổn định kinh tế chính trị ở khu vực, tùy thuộc tình hình kinh tế thế giới có thuận lợi hay không và Việt Nam có thể tận dụng được cơ hội của các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết hay không? Tôi nghĩ rằng nếu cố gắng phấn đấu thì Việt Nam có thể đạt được.”
Dưới một góc nhìn khác, Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già hôm 27/3/2024 từ Sài Gòn cho RFA biết ý kiến:
“Yêu cầu của ông Phạm Minh Chính đặt trong bối cảnh Việt Nam đang chuẩn bị cho Đại hội Đảng thứ 14 vào tháng 1/2026 (trước 2 năm). Trong đó có yêu cầu phải bám sát Nghị quyết Đại hội Đảng thứ 13, mà đại hội 13 tổ chức vào tháng 1/2021, thì các văn kiện đại hội đã chuẩn bị từ năm 2019 – 2020… Từ đó đến nay đã 5 năm, như vậy thì các văn kiện, các chủ trương quan trọng nhất trong đảng đã lỗi thời.”
Bởi vì theo ông Già, suốt 5 năm qua, tình hình ở Việt Nam biến chuyển quá nhanh, bất ngờ ngoài dự đoán của tất cả các giới. Ông Già cho rằng, các dự đoán của Đảng CSVN cũng lỗi thời, bởi các yếu tố sau:
“Thứ nhất là đại dịch COVID-19 đã đẩy Việt Nam vào một tình thế vô cùng tồi tệ, chưa từng có trong lịch sử nửa thế kỷ qua và kéo theo đại dịch là yếu tố nhân sự của Đảng CSVN vô cùng bất ngờ và rối trí cho tất cả các giới… từ ông Nguyễn Phú Trọng, qua ông Nguyễn Xuân Phúc, qua ông Võ Văn Thưởng và sắp tới đây không biết là ai. Kéo theo đó là nhiều vị Phó Thủ tướng rời chức vụ trong lặng lẽ hoặc có người chết.”
Một bên là phải bảo vệ, còn một bên thì phải xử lý… điều này chứng tỏ tự thân bộ máy làm việc hoàn toàn trì trệ.
-Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già
Biến động dữ dội về nhân sự này theo Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già, làm chao đảo trong thượng tầng chính trị, gây hoang mang cho người dân. Ông Già cho biết tiếp về yếu tố tiếp theo:
“Thứ ba đó chính là vấn đề chống tham nhũng 5 năm qua, càng chống càng sa lầy. Bởi vì phải công nhận 5 năm qua, Đảng CSVN đã lôi ra vô số nhân vật cao cấp tham nhũng… Nhưng càng chống tham nhũng thì càng sa lầy, bởi vì họ có vẻ như là quyết tâm chống tham nhũng khi Chính phủ ra nghị quyết bảo vệ cán bộ dám nghĩ dám làm. Song song đó thì họ cũng yêu cầu phải kiểm điểm xử lý cán bộ công chức đùn đẩy, né tránh trách nhiệm.”
Điều này theo Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già đã tạo nên nghịch lý và xung đột rất lớn. Ông lý giải:
“Bởi vì một bên là phải bảo vệ, còn một bên thì phải xử lý… điều này chứng tỏ tự thân bộ máy làm việc hoàn toàn trì trệ. Nó đã gieo trong tâm lý của những người làm việc trong nhà nước hiện nay là không dám làm, vì nếu không thì đã không cần phải bảo vệ cán bộ dám nghĩ dám làm. Một người công chức nói chung mà không dám làm mà chỉ nghĩ tới tham nhũng thôi… là những con người mục nát về tinh thần, sẽ dẫn tới toàn bộ công việc trong xã hội trì trệ, bế tắc… đó là điều tất yếu.”
Vì vậy với yêu cầu của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già cho rằng, nếu đặt trong mô hình độc đảng toàn trị, mà mô hình này không cần pháp luật, mà pháp luật chỉ là hình thức, thì yêu cầu này thể hiện xã hội rối ren, bế tắc, mất phương hướng… Theo Nhà báo Nguyễn Ngọc Già, yêu cầu của ông Phạm Minh Chính trong Tiểu bang Kinh tế Xã hội không có gì tốt hơn, mà nó chỉ lẩn quẩn trong những giáo điều đã lỗi thời.