Lãnh đạo tỉnh Nghệ An mới đây cho truyền thông hay, tỉnh này và tỉnh Ulyanovsk – Nga sẽ tổ chức lễ khánh thành công trình tượng Lenin bằng đồng nguyên chất nặng 4,5 tấn, tại thành phố Vinh vào giữa tháng 4 năm 2024, nhân dịp kỷ niệm 154 năm ngày sinh của Lenin.
Người dân nói gì?
Một người dân Nghệ An không muốn nêu tên vì lý do an toàn, hôm 8/4/2024 cho RFA biết ý kiến về việc này:
“Việc tỉnh Nghệ An dựng bức tượng Lênin ở trung tâm thành phố đã gây ra sự bất bình trong dư luận. Bởi vì chúng ta đều biết Lênin là một nhân vật chính trị gây tranh cãi, bản thân học thuyết của ông cũng như chế độ chính trị do ông dựng lên ở Liên Xô đã bị lịch sự đào thải… Việc dựng bức tượng của một nhân vật mà nhiều nơi trên thế giới đã lật đổ tượng, thì rõ ràng khiến dư luận bất bình.
Việc dựng tượng theo người dân này không chỉ đơn thuần là dựng một bức tượng cho mọi người ngắm nhìn… mà nó còn là việc tiêu tốn ngân sách, đồng thời còn tạo ra những “dấu ấn chuẩn mực không đúng đắn” về nhận thức chính trị trong dân chúng. Do đó ông cho rằng:
“Bản thân tôi phản đối việc chính quyền tỉnh Nghệ An dựng bức tượng Lenin ở ngay trung tâm thành phố.”
Làm kiểu đó thì thế giới nhìn vào người ta chỉ khinh bỉ thôi, nhưng nhà nước mình thì tự hào, chứng tỏ quan chức nhà nước mình cũng dốt và không chịu tìm hiểu trước khi thờ cúng ai đó.
-Trần Anh Quân
Liên quan việc dựng tượng Lenin ở Nghệ An, trên mạng xã hội những ngày qua có nhiều người đưa ra nhiều bình luận khác nhau. Trong đó có Nhà báo – Blogger Dương Quốc Chính trên trang cá nhân cũng đã dí dỏm cho rằng: “Về việc dựng tượng Lenin, thì nên tìm cách mua lại tượng cũ từ Ukraine, Đông Âu, kiểu như nhập khẩu hàng bãi của Nhật, quần áo Sida… chắc chắn rẻ hơn đúc mới nhiều, mà giá rổ tù mù cũng dễ abc này nọ… trong khi tổng giá vẫn rẻ. Thế là ích nước lợi nhà! Ủng hộ dùng vật liệu đồng, vì dễ tái chế. Chứ vật liệu bê tông, đá…thì không tái chế được, sẽ ảnh hưởng môi trường.”
Bệ đặt tượng Lenin cao ba mét, chất liệu bằng thép, mặt trước khắc dòng chữ bằng tiếng Nga và tiếng Việt “V.I.LÊ-NIN, 1870-1924”, mặt sau khắc dòng chữ bằng tiếng Nga và tiếng Việt “Biểu tượng của tình hữu nghị Việt – Nga”.
Anh Trần Anh Quân, một người hoạt động xã hội ở Sài Gòn, hôm 8/4/2024 khi trao đổi với RFA cho rằng:
“Trong khi các quốc gia khởi thuỷ của cộng sản ở Đông Âu và ngay cả những nước thuộc Liên Xô cũ như Ukraine đều coi Lenin là một tội đồ và giật sập tượng của người lãnh đạo độc tài này. Thì chuyện Việt Nam xây tượng Lenin cũng giống như mang kẻ cướp nhà người ta về nhà mình thờ vậy. Làm kiểu đó thì thế giới nhìn vào người ta chỉ khinh bỉ thôi, nhưng nhà nước mình thì tự hào, chứng tỏ quan chức Nhà nước mình cũng dốt và không chịu tìm hiểu trước khi thờ cúng ai đó.
Ngoài ra, nếu dựng tượng mà dân giàu nước mạnh thì không nói. Nhưng với những tượng đài trăm tỷ ngàn tỷ như tượng đài Hồ Chí Minh, tượng đài Xô Viết Nghệ Tĩnh, tượng đài Phan Đăng Lưu…, Nghệ An vẫn là tỉnh thường xuyên nằm trong những tỉnh phải xin gạo cứu đói.”
Xây tượng đài có lợi cho ai?
Theo anh Trần Anh Quân, có thể thấy việc xây tượng đài có lợi cho cán bộ nhưng có hại cho dân. Người dân đói khát nhưng vẫn phải góp cơm, góp gạo, góp tiền đóng thuế. Còn quan chức thì dùng chuyện này làm cái cớ xin kinh phí, moi tiền thuế của dân làm giàu cho mình.
Điều đáng nói là trong khi tỉnh này tiêu tốn tiền ngân sách cho công trình dựng tượng Lenin mà theo truyền thông loan vào năm 2020 thì Nghệ An chi khoảng tám tỷ chỉ để xây quảng trường và dựng tượng đài, thì năm ngoái, Nghệ An có mặt trong danh sách 15 tỉnh, thành phố đã đề nghị Trung ương xem xét hỗ trợ gạo cứu đói giáp hạt vào tết Nguyên đán Giáp Thìn.
Biết bao nhiêu anh hùng của Nghệ An ai cũng kính trọng như cụ Phan Bội Châu sao không dựng tượng, mà dựng tượng một ông nước ngoài ngay trung tâm Nghệ An như vậy thì thật là thất nhân tâm.
-PGS. TS. Hoàng Dũng
Trao đổi với RFA hôm 8/4/2024, PGS. TS. Hoàng Dũng, một nhà nghiên cứu văn hóa – ngôn ngữ thuộc Đại học Sư phạm TPHCM, nhận định:
“Chuyện tiền tuy cũng là vấn đề, nhưng không phải là chuyện lớn lắm. Theo thông tin của tỉnh Nghệ An công bố, tượng Lenin là của bên Nga tặng Việt Nam, chỉ việc xây đài để tượng lên. Thông tin đó có nhiều người nghĩ không thật, giả sử nó không đúng đi nữa thì số tiền bỏ ra tuy lớn nhưng vấn đề quan trọng hơn tiền bạc là người ta không hiểu ông Lenin bị chính nước Nga từ chối, chính nước Nga phản ứng…”
Ngay ở nước Nga theo ông Dũng, nhiều sự thật về Lenin sau này được công bố làm cho người Nga hờ hững về Lenin. Ông Dũng nói tiếp:
“Không chỉ người dân Nga mà chính quyền Nga cũng vậy. Theo thống kê của ông Nguyễn Ngọc Chu, từ năm 1990 trở lại đây, những chức sắc người Nga từ Thủ tướng đến Tổng Thống, cho đến Chủ tịch đảng cầm quyền khi qua thăm Việt Nam chưa bao giờ tới thăm tượng Lenin ở Hà Nội. Trong điều kiện như vậy mà mình lại dựng tượng không Lenin thì thật là không hợp thời. Đó là chưa kể biết bao nhiêu anh hùng của Nghệ An ai cũng kính trọng như cụ Phan Bội Châu sao không dựng tượng, mà dựng tượng một ông nước ngoài ngay trung tâm Nghệ An như vậy thì thật là thất nhân tâm.”
Ông Dũng cho rằng, việc dựng tượng Lenin dù là lỗi hay tính toán không kỹ lưỡng, hay chính quyền bất chấp dư luận lòng dân thì không phải chỉ lỗi của chính quyền… mà theo báo Tuổi Trẻ, việc dựng tượng Lenin là thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ban Bí thư, tức là cấp rất cao của đảng Cộng sản Việt Nam đồng ý chuyện dựng tượng.
Ông Nguyễn Ngọc Chu, người mà PGS. TS. Hoàng Dũng vừa nhắc là một người gốc Nghệ An hiện sinh sống tại Hà Nội. Trên trang cá nhân ông Chu cho biết thông tin, Tổng thống Nga Putin đã bốn lần sang thăm Việt Nam (2001, 2006, 2013, 2017). Nhưng ông Putin chưa một lần đến thăm tượng đài Lenin ở vườn hoa Chi Lăng Hà Nội. Hay ông Medvedev cũng đã năm lần sang thăm Việt Nam. Một lần với tư cách tổng thống Nga vào năm 2010. Ba lần với tư cách thủ tướng Nga vào các năm 2012, 2015, 2018. Một lần với tư cách chủ tịch đảng nước Nga thống nhất vào năm 2023. Trong cả năm lần thăm Việt Nam, ông Medvedev không một lần đến thăm tượng đài Lenin tại Hà Nội.
Ngoài ra cũng theo ông Nguyễn Ngọc Chu, từ năm 1992 đến gần đây, chưa một lần đại sứ và đại sứ quán Nga ở Hà Nội đến thăm tượng đài Lenin tại Hà Nội.