“Pháp, Mỹ hay Trung Quốc mà chúng ta vẫn đối xử một cách hữu hảo thì không có lý do gì với chính những đồng bào của mình chúng ta lại nhìn nhau một cách thù địch” – Nhà văn Nguyễn Viện.
Ngọc Mai, một ca sĩ nổi tiếng ở Việt Nam, hôm 27/5 vừa qua đăng tải một video ghi lại hình ảnh cả gia đình cô đang vui chơi trong một căn phòng. Hình ảnh hai lá cờ Mỹ và cờ Việt Nam Cộng hòa trong phòng lọt vào khung hình camera.
Video này dẫn đến nhiều bình luận tiêu cực của cư dân mạng trong nước.
Ngày 28/5, Chánh Văn phòng Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch Nguyễn Danh Hoàng Việt, cho báo chí nhà nước biết, bộ này đang xác minh vụ việc này trước khi đưa ra những bước xử lý tiếp theo.
Cùng ngày, sáng 28/5, Công an TPHCM đã có buổi làm việc với Nhạc viện TPHCM – nơi Ngọc Mai từng làm việc. Đại diện trường này cho biết, cơ quan an ninh làm việc để nắm thêm thông tin trước đây về quá trình Ngọc Mai đã làm việc trước đây.
Nhà văn Nguyễn Viện, từ TPHCM cho rằng trong vụ việc này, cần phải xem xét kỹ xem nơi mà cô ca sĩ Ngọc Mai ở là nhà riêng hay cô ấy chỉ là khách:
“Nếu mà Quốc nghiệp và Ngọc Mai ở tạm hay ở nhờ nhà người khác thì việc có lá cờ là hết sức bình thường. Đây là một tình huống vô tình thôi tại vì ở trong nhà người ta thì mình không thể tự ý di dời đi được.”
Nói về việc các cơ quan chức năng và cả công an vào cuộc xử lý vụ việc này, ông Nguyễn Viện cho rằng từ góc độ của chế độ đang điều hành đất nước, họ có lý do hợp lý để ngăn chặn hình ảnh lá cờ hay biểu tượng Việt Nam Cộng hòa xuất hiện tự do ở Việt Nam. Ông lý giải:
“Một lá cờ Việt Nam Cộng Hòa xuất hiện ở trong nước nó khác với một lá cờ xuất hiện ở Mỹ.
Họ (nhà nước VN – PV) không muốn khơi dậy, lưu giữ một điều gì đó mà nó mang tính có thể gây chia rẽ dân tộc và thậm chí nếu mà người ta quan tâm tới nó (cờ VNCH – PV) quá thì sẽ trở thành một thái độ chính trị. Và cái thái độ chính trị đó họ (nhà nước VN – PV) có thể khẳng định như là một sự chống đối chế độ.”
Luật sư Bùi Quang Thắng, hiện đang ở Hà Nội, nhận xét về vụ việc này trên trang cá nhân của mình rằng nếu lá cờ vàng có xuất hiện ở nơi nào đó tại Việt Nam thì cũng không phải là điều gì phạm pháp vì cho tới nay, Việt Nam chưa có quy định cờ Việt Nam Cộng hòa là vật bị cấm.
Chồng Ngọc Mai là nghệ sĩ xiếc Giang Quốc Nghiệp, người cũng có mặt trong video, lên tiếng giải thích trên Facebook cá nhân rằng anh và gia đình có kỳ nghỉ tại Mỹ nhận dịp Ngọc Mai có một show diễn từ thiện gây quỹ cho các em khuyết tật, trong chuỗi chương trình “Góp lá mùa xuân” tại nhiều tiểu bang của Mỹ.
Quốc nghiệp cho biết “Để tiết kiệm ngân quỹ cho các em nhỏ Hướng Dương, cả đoàn luôn được các tình nguyện viên chuyên chở và cho ở nhờ. Sau hơn hai tuần xa cách, cả gia đình vui mừng gặp lại trong ngôi nhà của một Cô Chú tình nguyện viên để chờ vô ngôi nhà ở chính. Chồng vợ, cha con hạnh phúc vui đùa nên không để ý chung quanh, không kiểm soát chi tiết những gì lọt vào camera. Qua việc này Quốc Nghiệp và O Sen Ngọc Mai đã rút kinh nghiệm sâu sắc và sẽ không để những việc tương tự xảy ra”.
Phóng viên liên hệ với Hội Văn hóa – khoa học Việt Nam (VCSA) tại Mỹ – ban tổ chức các đêm diễn “Góp lá mùa xuân” để hỏi thêm chi tiết vụ việc nhưng không có ai nghe máy.
Dù đã nhanh chóng xóa video này trên trang facebook cá nhân nhưng ca sĩ Ngọc Mai vẫn bị một loạt các Facebook page lên án, chỉ trích nặng nề.
Nhà văn Võ Thị Hảo, từ Berlin, cho rằng trong quá khứ có rất nhiều quốc gia đã từng xâm lược, đóng quân ở Việt Nam nhưng Việt Nam vẫn giữ quan hệ hữu nghị tốt đẹp, vậy lý do gì lại cấm cản biểu tượng của một quốc gia đã không còn gần nửa thế kỷ?
“Tôi thấy như thế giống như là cộng đồng Việt Nam bắt nạt nhau, triệt hạ nhau. Tại sao những nước từng xâm lược Việt Nam thì Việt Nam biết dùng tình hữu nghị biết chèo kéo, xin xỏ, nhờ giúp đỡ viện trợ thương mại, trong khi người Việt Nam chúng ta lại cứ triệt hạ nhau như vậy.”
Theo nhà văn Nguyễn Viện, hiện vẫn còn một số người trong nước nghi kỵ các biểu tượng của Việt Nam Cộng Hòa vì người ta nghĩ rằng đó là một quốc gia thù địch với chính thể Việt Nam hiện tại. Tuy nhiên, theo ông:
“Bây giờ cuộc chiến nó đã chấm dứt 49 năm rồi. Tôi nghĩ rằng lá cờ đó mình chỉ nên coi nó như là một biểu tượng của một quốc gia đã mất. Trong thực tế nó chỉ còn là một hoài niệm và chúng ta nên tôn trọng sự hoài niệm đó. Nó là một phần của lịch sử và chúng ta không thể chối bỏ nó được.
Pháp, Mỹ hay Trung Quốc mà chúng ta vẫn đối xử một cách hữu hảo thì không có lý do gì với chính những đồng bào của mình chúng ta lại nhìn nhau một cách thù địch.”
Trên thực tế, Hà Nội vẫn luôn cấm đoán, tìm mọi cách ngăn chặn hình ảnh, biểu tượng của Việt Nam Cộng hòa xuất hiện ở Việt Nam. Điển hình như việc Bộ ngoại giao Việt Nam đề nghị Úc dừng lưu hành đồng tiền có cờ Việt Nam Cộng Hòa năm 2023, đóng cửa quán cafe ở Bình Dương trang trí theo phong cách người lính quân lực Việt Nam Cộng hòa…