Ngoài việc ngăn cấm các tín đồ Phật giáo Hoà Hảo thuần tuý (PGHHTT) đến tham dự lễ Đản sanh của Đức Huỳnh Giáo chủ, công an tỉnh An Giang trong năm nay còn yêu cầu tín đồ không được dựng kỳ đài để kỷ niệm ngày này.
Thông tin trên được ông Lê Quang Hiển, Phó Hội trưởng Thường trực của Ban Trị sự Trung ương Giáo hội PGHHTT, cung cấp cho Đài Á Châu Tự Do (RFA) ngày 27/12, mười ngày trước kỷ niệm 104 năm ngày sinh của Giáo chủ Huỳnh Phú Sổ (25/11 Âm lịch).
Giáo hội PGHHTT là một tổ chức tôn giáo độc lập không được nhà nước công nhận, tái phục hoạt năm 1999, đấu tranh đòi tự do tôn giáo,… yêu cầu không được cắt xén các bài giảng của Đức Giáo chủ Huỳnh Phú Sổ, và đòi Nhà nước trả lại tài sản của Giáo hội.
Ông Hiển cho biết trong 15 năm qua, Ban Trị sự Trung ương Giáo hội thường tổ chức ba sự kiện quan trọng của đạo tại trụ sở tạm thời ở nhà bà tám Hiền ở ấp Long Hoà, xã Long Giang, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.
Đó là các ngày Đản sanh và lễ Khai sáng Đạo Phật giáo Hoà Hảo (ngày 18/5 âm lịch) của Đức Huỳnh Giáo chủ, khác với giáo hội chịu sự quản lý của nhà nước – Giáo hội PGHHTT kỷ niệm thêm ngày Đức Thầy vắng mặt (thọ nạn) vào ngày 25/2 âm lịch.
Trong nhiều năm gần đây, tuy chính quyền địa phương không cho tín đồ Hoà Hảo thuần tuý ở các nơi khác đến dự đại lễ ở trụ sở tạm thời nhưng không ngăn cấm việc dựng lễ đài ở địa điểm này. Ông Hiển nói với RFA qua điện thoại:
“Năm nay thì đặc biệt khác là họ ngăn cấm hoàn toàn không cho dựng lễ đài luôn. Họ nói thẳng là yêu cầu chủ nhà không được cho giáo hội tổ chức lễ Đản sinh lần thứ 104 của Đức Huỳnh giáo chủ tại địa điểm này.”
Ông cho biết trong vòng ba tuần gần đây, công an xã Long Giang ba lần đến nhà bà tám Hiền để sách nhiễu, không cho bà và các đồng đạo sửa khu vực kỳ đài. Lần đầu đến yêu cầu chủ nhà không được sửa mái nhà bị dột, lần thứ hai thì nại lý do “đo lộ giới.”
Trong lần thứ ba vào sáng ngày 23/12, một đoàn gồm 12 cán bộ địa phương và dẫn đầu bởi Trưởng Công an xã Long Giang, Trung tá Trung, đến trụ sở của Ban Trị sự Trung ương, nói với chủ nhà là chính quyền địa phương đã quyết định không cho tổ chức Đại Lễ Đản Sanh của Đức Huỳnh Giáo chủ, không cho treo cờ, băng rôn, dựng lễ đài tại địa điểm này và cấm người địa phương khác đến.
Gia đình bà tám Hiển đề nghị cung cấp văn bản bằng giấy nhưng chính quyền không đưa, ông Hiển thuật lại.
Ông cũng cho biết chính quyền địa phương đưa nhiều an ninh mặc thường phục canh gác gần trụ sở của Giáo hội, và ngăn cấm người từ địa phương khác đến.
Một nhóm khoảng 20 công an từ ngày 23/12 cũng phong toả nhà ông Hà Văn Duy Hồ- Hội trưởng Ban Trị sự Giáo hội PGHHTT tỉnh An Giang cách đó hơn một km, không cho ông đi về phía trụ sở tạm thời của Ban Trị sự Trung ương.
Trong khi đó, Giáo hội Phật giáo Hoà Hảo, một tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, thì được tổ chức Đại lễ Đản sanh một cách rầm rộ ở Thánh địa Hoà Hảo và không bị ngăn cản bởi chính quyền địa phương, ông Hiển cho biết.
Phóng viên gọi điện cho Công an xã Long Giang để xác minh vụ việc, tuy nhiên người trực điện thoại không nêu danh tính phủ nhận việc sách nhiễu và đàn áp đối với PGHHTT.
“Ở đây đâu có ai cho hay không cho gì đâu anh. Có gì anh cứ liên hệ trực tiếp với đơn vị tôi, Công an xã Long Giang. Anh cứ đến đây và gặp lãnh đạo. Anh muốn hỏi ý kiến gì thì đến đây gặp lãnh đạo nói chuyện.”
Phóng viên cũng gọi trực tiếp cho số điện thoại của Giám đốc và Phòng An ninh Nội địa của Công an tỉnh An Giang theo danh sách liên lạc ghi trên website của cơ quan này, nhưng không có ai nhấc máy.
Tự do tôn giáo càng bị bóp chặt
Theo ông Hiển, tự do tôn giáo ở Việt Nam ngày càng suy giảm, kể cả sau khi Việt Nam và Hoa Kỳ ký kết hiệp ước Đối tác chiến lược toàn diện trong chuyến viếng thăm Hà Nội của Tổng thống Joe Biden tháng 9 vừa qua. Hoa Kỳ là quốc gia thường xuyên chỉ trích Việt Nam về đàn áp tự do tôn giáo.
Ông Hiển chia sẻ suy nghĩ của mình:
“Sau khi Tổng thống Joe Biden tới Việt Nam ký hợp tác toàn diện (Đối tác chiến lược toàn diện- PV) với Chính phủ Việt Nam thì mình nghĩ rằng sẽ có vấn đề cởi mở về nhân quyền, về tự do tôn giáo chút đỉnh.
Nhưng mà tôi thấy rằng tới bây giờ thì tình hình tôn giáo càng là khó khăn hơn lúc trước nhiều. Lúc trước họ ngăn cấm một phần thôi còn năm nay cấm triệt để luôn, nói thẳng là cấm tổ chức.”
Đứng trước sự ngăn cản của chính quyền địa phương, Ban Trị sự Trung ương và Ban Trị sự các tỉnh thành của Giáo hội PGHHTT đã quyết định tổ chức Đại lễ Đản Sanh lần thứ 104 với điểm lễ chính vẫn tại trụ sở tạm thời của Ban Trị sự Trung ương. Các cấp Ban Trị sự sẽ về đây tham dự nếu được, còn nếu bị ngăn cấm thì sẽ tổ chức đại lễ ở địa phương của mình.
Ông Hiển cho biết Ban Trị sự Trung ương cũng gửi một kháng thư tới các cấp lãnh đạo nhà nước để phản đối việc chính quyền tỉnh An Giang ngăn cản tổ chức Đại lễ Đản sanh.
Tại lễ kỷ niệm hồi năm 2022, tuy không ngăn cản việc các tín đồ PGHHTT dựng kỳ đài tại trụ sở tạm thời của Ban Trị sự Trung ương, nhưng trong ba ngày lễ nhà chức trách địa phương đã phong toả khu vực này và không cho tín đồ và thành viên Ban Trị sự Trung ương cũng như khách từ các địa phương khác đến tham dự.