Thủ tướng CPC Hun Sen đòi Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam phải xin lỗi ông ta trước sự hiện diện của Đại sứ Trung Quốc? Một đòi hỏi ngỗ ngược, vô tiền khoáng hậu! Nhưng trong họp báo hàng tuần ngày 9/12/2021, Bộ Ngoại giao Việt Nam bỏ qua câu chuyện cay đắng ấy. Bà Lê Thị Thu Hằng, phát ngôn viên BNG chắc hẳn đã được trang bị kinh nghiệm xử lý tình huống này, đặc biệt trong quan hệ tay ba Việt Nam – Campuchia – Trung Quốc.
Thủ tướng Hun Sen ngày 6/12 đã công khai yêu cầu tướng ba sao của QĐND Việt Nam Hoàng Xuân Chiến phải xin lỗi ông ta, với sự hiện diện của Đại sứ Trung Quốc tại CPC, và phải tái khẳng định, nguồn gốc COVID-19 không lây truyền từ Campuchia sang Việt Nam, mà ngược lại! Nghĩa là lây truyền từ Việt Nam sang CPC (?). Video tường thuật buổi nói chuyện của vị Thủ tướng có gốc gác từ Khmer Đỏ ngày nào – lại nhiều lần tự xưng là “tướng Năm Sao Vàng vĩnh viễn” – trong đó, Hun Sen yêu cầu Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, đương kim Thứ trưởng Bộ Quốc phòng QĐNDVN, phải xin lỗi theo cách ông ta ra điều kiện, ông ta mới vui (!). Đề cập đến danh tính của vị Thượng tướng Việt Nam, Hun Sen giả vờ quay xuống hỏi “bộ hạ”, tướng VN có phải là Ngô Xuân Chiến không, mấy tên lâu la tâu: “Dạ phải, ông ấy có họ Ngô…” (Thực ra tướng Chiến mang họ Hoàng) [1].
Sở dĩ khẳng định Hun Sen giả vờ đóng kịch, vì, theo chính lời ông ta kể: “Tôi đã liên hệ với tướng Chiến và với phía Việt Nam, yêu cầu tướng Chiến phải xin lỗi và đề nghị ‘phía VN’ cách chức ông ấy”. Đã liên hệ mà không biết rõ họ tên chính xác người mình đề nghị kỷ luật, là điều bất khả. Đây chẳng qua Hun Sen muốn tỏ ý trịch thượng, bề trên, rằng, ông ta chẳng thèm nhớ tên một vị tướng quèn làm gì… Nhưng thay vì đáp ứng cái đòi hỏi hỗn hào của Thủ tướng CPC, Chính phủ Hà Nội làm ngược lại điều Hun Sen yêu cầu. VN đã thăng chức cho Trung tướng Chiến, từ hai sao lên ba sao. Và trên thực tế, đấy mới là “giọt nước tràn ly”. Hun Sen bực tức với “phía VN”, ở đây có thể là bực Chính phủ, mà cũng có thể là bực Bộ Quốc phòng, vì Hun Sen không nói rõ, ông ta liên hệ cụ thể với cơ quan nào từ “phía VN”. Đã thế ông ta liền quyết định công khai hoá toàn bộ câu chuyện cho bõ tức, dù nó đã xẩy ra trước đây hơn cả năm trời. [2].
Để hiểu bối cảnh câu chuyện, hãy nhìn vào hậu trường chính trị tay ba Việt Nam – Campuchia – Trung Quốc. Đó mới là căn nguyên cơn giận của Samdech Hun Sen. Bằng việc hạ nhục một tướng có tên tuổi của VN, Hun Sen vừa cho nội bộ Đảng CPP và cả cánh đối lập thấy rằng, ông ta có khả năng chống cự VN, ông ta không bao giờ là “con rối” của VN như người ta đồn thổi. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng gì cụ thể về việc vị tướng VN có phát ngôn như Hun Sen tố cáo không, nhưng trước bàn dân thiên hạ chính Hun Sen đã tỏ ra một kẻ chuyên quyền có hạng. Hun Sen đề nghị phía VN cách chức tướng Chiến, vì theo Thủ tướng CPC, tướng Chiến nói rằng, COVID-19 lây từ CPC sang VN. Rồi Hun Sen “đính chính”, phải ngược lại! Nghĩa là COVID-19 từ VN lây lan sang CPC. May thay, hôm ấy, Hun Sen không buột miệng tuyên bố “COVID-19” truyền từ Vũ Hán sang CPC. [3].
Xả cơn giận đối với Việt Nam, Hun Sen còn muốn mở màn cho năm 2022 là năm CPC làm chủ tịch ASEAN. Tổ chức khu vực này đang đứng trước một tình thế khó khăn hơn những năm trước đây rất nhiều. Trước đây, ASEAN chỉ bị sức ép và lực kéo giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Năm nay, xuất hiện thêm một “ông Kẹ mới”, đó là LB Nga. Nga bắt đầu chính thức ngồi vào bàn cờ Indo-Pacific lẫn Đông Nam Á. Vì vậy, Hun Sen phải ra oai cho nhiệm kỳ luân lưu đầy sóng gió trước mắt. Hun Sen đón và làm việc với Ngoại trưởng Myanmar trong hai ngày 7 – 8/12 để tìm cách khôi phục lại cái ghế cho tập đoàn quân sự Myanmar. Hiện chúng ta chưa biết ASEAN sẽ phản ứng như thế nào đối với quyết định sang năm 2022 Hun Sen sẽ thăm chính thức Myanmar, theo lời mời của Thống tướng Min Aung Hlaing. Thế là cái công thức “ASEAN-X” sẽ đi đời nhà ma.
Ai cũng biết, Hun Sean hiện là một trong số ít các nhà độc tài còn sót lại trên chính trường quốc tế. Giận quá mất khôn, ông xả stress của mình đối với Chính phủ Việt Nam là chủ yếu, chứ không chỉ giận một mình tướng Chiến. Hun Sen tung chưởng “đánh” VN tại một sự kiện chẳng có dính dáng gì đến quan hệ CPC – VN cả. Nếu bình tâm nghĩ lại, có thể Hun Sen sẽ hành động thông minh hơn. Thì mới trước đấy có bốn ngày, hôm 2/12, chính Hun Sen vừa xoen xoét: “Tôi biết ơn Việt Nam và Lào…”. [4]. Thế mà chỉ có mấy hôm sau, Hun Sen đã “xoay trục” mắng mỏ tướng VN và trách cứ “phía Việt Nam”, dầu ông ta không nói rõ là trách Chính phủ của ông Phạm Minh Chính hay trách Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang. Dù trách ai thì Cục 2 thế nào cũng có báo cáo nội bộ cho Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng biết về scandal này. Ông Tổng bí thư thừa thông minh để “rút củi dưới nồi”, chỉ thị cho Ban Bí thư nói BNG dẹp yên chuyện này. Giữa một “cái xấu” và một “cái xấu hơn”, dĩ nhiên Việt Nam buộc phải chọn “cái xấu”.
Bởi vì, vấn đề thừa kế ở CPC hiện nay rất phức tạp. Chưa có gì bảo đảm để câu chuyện “truyền ngôi” cho con trai của Hun Sen suôn sẻ, ngay cả với nội bộ CPP. Nên nhớ Trung Quốc cùng lúc “đặt cược” nhiều cửa. Nếu đối lập ngồi vào ghế Thủ tướng, mức độ thân Tàu của phái đối lập có khi còn siêu hơn cả Hun Sen. Chắc chắn, hôm 26/9, khi Tổng Trọng mời cả Hun Sen lẫn Thongloun Sisoulith sang Hà Nội mật đàm tay ba thì ai cũng biết, vấn đề thừa kế “ngai vàng” ở mỗi nước là nỗi lo chia đều ở cả ba “Đảng thủ”. Khái niệm “an ninh cầm quyền” ông Tập Cận Bình vừa truyền cho ông Trọng hai ngày trước đấy, chắc chắn đã được Tổng Bí thư NPT truyền lại cho hai “thủ hạ”. [5]. Hun Sen biết rõ tương quan quyền lực, vì vậy, lời khuyên ở đây là, đừng giận quá mất khôn. Sài Gòn gần Phnom Penh hơn Bắc Kinh, thưa ông Thủ tướng “Năm Sao Vàng”! Ông có thể gây sự với Mỹ, nhưng không nên “cà khịa” với VN [6]. “Trai Cò chấp nhau, kẻ thứ ba được hưởng lợi”. Bài học ngàn xưa ấy, bao giờ cũng mới!
_________
Tham khảo:
1. https://www.khmertimeskh.com/50983586/video-pm-rebukes-vietnamese-general-who-claimed-that-covid-was-spread-from-cambodia/
2. https://www.rfa.org/vietnamese/news/hunsen-asked-the-vnm-general-to-apologize-in-front-of-the-chinese-ambassador-12072021014936.html
3. https://www.rfa.org/vietnamese/news/hunsen-asked-the-vnm-general-to-apologize-in-front-of-the-chinese-ambassador-12072021014936.html
4. https://vn.sputniknews.com/20211203/thu-tuong-campuchia-hun-sen-toi-biet-on-viet-nam-va-lao-12721480.html
5. https://www.voatiengviet.com/a/viet-mien-lao-than-thieng-nho-bo-ha/6253283.html
6. https://soha.vn/my-cam-van-vu-khi-campuchia-ong-hun-sen-phan-bac-day-bat-ngo-chuyen-gia-cam-van-vo-ich-20211210110712318.htm
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.