Việt Nam bị xếp vào nhóm có không gian dân sự đóng trong năm 2024 với việc hàng chục người bị bắt giữ, kể cả những quan chức của chế độ nhưng có tinh thần cải cách, theo tổ chức Liên minh Thế giới vì Sự tham gia của Công dân (CIVICUS).
CIVICUS, một liên minh xã hội dân sự toàn cầu, đưa ra năm mức để đo lường tình trạng không gian dân sự của một nước, trong đó tình trạng đóng cửa là mức tệ nhất – đồng nghĩa với khả năng thực hiện các quyền tự do cơ bản của công dân ở nước đó như quyền tự do ngôn luận, tự do lập hội… cực kỳ hạn chế.
Trong báo cáo tựa đề People Power under Attack 2024 (tạm dịch: Sức mạnh của dân chúng bị tấn công năm 2024) công bố ngày 04/12, tổ chức có trụ sở ở Johannesburg (Nam Phi) nói Việt Nam tiếp tục không có không gian để xã hội dân sự hoạt động tự do, năm thứ bảy liên tiếp kể từ khi tổ chức này lập ra CIVICUS Monitor để giám sát 198 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Bên cạnh việc đàn áp giới bất đồng chính kiến, chính phủ cũng nhắm đến quan chức trong bộ máy có tinh thần cải cách, như trường hợp bắt giữ ông Nguyễn Văn Bình, một vụ trưởng của Bộ Lao động, Thương binh, và Xã hội và ông Vũ Minh Tiến, một trưởng phòng của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam vì hai ông cổ suý cho quyền thành lập công đoàn độc lập của công nhân.
Ông Bình bị bắt vào tháng 4 còn ông Tiến vào tháng 5 với cùng cáo buộc “làm lộ bí mật nhà nước.”
Giới nhà báo cũng bị nhắm mục tiêu. Blogger của RFA Nguyễn Vũ Bình bị bắt giữ vào tháng 2 và bị kết án 8 năm tù giam vào tháng 9 còn Trương Huy San, một nhà bình luận chính trị và tác giả nổi tiếng với bút danh Huy Đức, bị bắt giữa năm và đối mặt với án tù 7 năm.
Đánh giá về báo cáo, tiến sĩ Nguyễn Bá Tùng, trưởng ban điều hành của Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam, nói với RFA:
“Bản báo cáo đề cập khá đầy đủ về vấn đề đàn áp, nhất là họ đã đề cập đến việc hình sự hoá những hành vi dân sự, đàn áp xuyên biên giới, rồi việc các tù nhân lương tâm bị hành hạ. Đặc biệt họ đã liệt kê nhiều vụ nổi bật trong những khía cạnh khác nhau.”
Tuy nhiên, ông cho rằng báo cáo còn chưa đề cập đến một số hình thức vi phạm nhân quyền khác của Việt Nam, như việc bắt giữ tuỳ tiện và bất cập trong hệ thống tư pháp.
Phóng viên gửi email cho Bộ Ngoại giao Việt Nam với đề nghị bình luận về phúc trình của CIVICUS nhưng chưa nhận được phản hồi.