Cơ quan An ninh Điều tra của Công an thành phố Hà Nội có thông báo bắt tạm giam hơn ba tháng đối với nhà hoạt động Phan Vân Bách nhưng không nói ông bị điều tra theo cáo buộc gì.
Ông Phan Vân Bách, 49 tuổi, là cựu thành viên của kênh truyền hình độc lập CHTV trên nền tảng Youtube chuyên đưa tin về dân oan và nhiều vấn đề nổi cộm của đất nước. Ông bị công an bắt giữ vào sáng ngày 29/12/2023 mà không có sự chứng kiến của người thân.
Theo Thông báo tạm giam gửi cho gia đình ngày 03/01, thời hạn tạm giam được tính từ ngày 29/12/2023 đến ngày 04/04/2024.
Như chúng tôi đã thông tin, ông Bách bị công an bắt giữ và khám nhà trong lúc gia đình đi vắng, và khi bị đưa đi, ông đã gửi lại chìa khoá cho viên công an khu vực.
Vợ ông, tên thật là Nguyễn Thị Yêu (hay còn gọi là Nguyễn Thị Liễu) chỉ biết tin vào buổi tối hôm đó khi đi làm về. Trong mấy ngày sau, bà có lên Công an thành phố Hà Nội (trụ sở chính ở số 89, phố Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm) để hỏi thông tin về ông nhưng phía công an không cung cấp, chỉ nói để lại số điện thoại để phía công an liên lạc sau.
Ngày 03/1, bà lại đến trụ sở trên để hỏi tung tích của chồng và nhận được Thông báo tạm giam. Bà thuật lại với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong chiều ngày 03/01:
“Sáng nay tôi lên cơ quan công an ở 89 Trần Hưng Đạo và được đồng chí (điều tra viên- PV) thụ lý việc của anh Bách đưa cho tôi giấy thông báo và nói là anh Bách sẽ bị tạm giam trong ba tháng.
Anh ý có nói là anh Bách hiện đang bị giam ở Trại tạm giam số 1 ở Phúc Diễn và mai tôi có thể gửi đồ cho anh ấy.”
Bà Yêu cho biết, người điều tra viên đưa Thông báo tạm giam và nói nhanh về nguyên nhân chồng bà bị bắt giữ nhưng do bối rối nên bà không nhớ được nội dung cụ thể. Sau đó, bà gọi điện thoại để hỏi lại nhưng điều tra viên này từ chối tiết lộ, viện lý do “không thể trao đổi qua điện thoại.”
Phóng viên có gọi điện cho điều tra viên tên Tường thụ lý vụ án của ông Phan Vân Bách nhưng người này yêu cầu phóng viên đến gặp trực tiếp để được cung cấp thông tin.
Theo Điều 173 của Bộ luật Tố tụng hình sự, thời hạn tạm giam bị can để điều tra không quá 02 tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, không quá 03 tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá 04 tháng đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Luật sư Ngô Anh Tuấn của Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho biết theo luật, thông báo tạm giam gửi cho gia đình phải có thông tin về cáo buộc đối với người bị bắt giữ.
Luật sư Tuấn nhận định với RFA rằng, căn cứ vào văn bản công an gửi cho gia đình ông Bách thì có nhiều khả năng ông bị bắt và điều tra theo cáo buộc “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự, tuy không loại trừ khả năng bị cáo buộc với tội danh khác là “lợi dụng quyền tự do dân chủ” theo Điều 331 của bộ luật này.
Bộ luật Hình sự 2015 quy định tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước” có mức án từ 5 năm đến 20 năm tù giam, thậm chí là tử hình trong khi tội danh “lợi dụng quyền tự do dân chủ” có mức án cao nhất là 7 năm tù giam.
Ông Bách tham gia phong trào biểu tình ở Hà Nội chống Trung Quốc gây hấn ở Biển Đông từ năm 2011, phong trào cây xanh năm 2015 và biểu tình chống Formosa gây thảm hoạ môi trường ở ven biển miền Trung năm 2016.
Ông cũng lên tiếng phản đối đàn áp người bất đồng chính kiến, và ủng hộ dân oan trên Facebook, và tham gia đòi người khi có nhà hoạt động bị câu lưu.
Từ năm 2017, ông tham gia kênh Youtube CHTV, một kênh truyền hình độc lập sáng lập bởi tù nhân lương tâm Vũ Quang Thuận chuyên đưa tin về các vấn đề kinh tế-xã hội của Việt Nam. Ba thành viên của nhóm là các ông Vũ Quang Thuận, Lê Văn Dũng (Lê Dũng Vova), và Lê Trọng Hùng bị kết án từ 5 năm đến 8 năm tù giam về tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước.”
Cuối năm 2018, ông vào thăm một số bạn bè và người hoạt động ở Tây Nguyên, bị an ninh đánh đập và trục xuất về Hà Nội. Một thời gian ngắn sau đó, ông tuyên bố rời CHTV, nơi ông thường lên sóng để chỉ trích chế độ độc đảng ở Hà Nội và cá nhân ông Hồ Chí Minh.
Trong nhiều năm gần đây, ông tập trung làm kinh tế, có tham gia hoạt động xuất khẩu lao động theo thông tin từ Facebook cá nhân.