Ủy ban Kiểm tra Trung ương tại kỳ họp thứ 41 hôm 6 và 7/5/2024 đã đề nghị kỷ luật Cựu Bí thư thành phố Hồ Chí Minh – ông Lê Thanh Hải, và hai cựu Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TPHCM – Lê Hoàng Quân, Nguyễn Thành Phong vì “vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo để UBND TPHCM và nhiều tổ chức, cá nhân vi pham nghiêm trọng các quy định của đảng, pháp luật của Nhà nước trong quản lý, sử dụng đất, tài chính, tài sản, đầu tư, quy hoạch, xây dựng các dự án do Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và ở các gói thầu, dự án do Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế – AIC thực hiện…”
Trước đó, ông Lê Thanh Hải vào tháng 3 năm 2020 bị Bộ Chính trị thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức Bí thư Thành ủy TPHCM nhiệm kỳ 2010-2015. Lý do vì ông này phải chịu trách nhiệm chính về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ và Thường trực Thành ủy đối với việc lãnh đạo, chỉ đạo đầu tư khu đô thị mới Thủ Thiêm. Khi đó ông Lê Hoàng Quân phải chịu kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo. Còn cựu Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong cũng chịu kỷ luật cảnh cáo vào tháng 7 năm 2020.
Người dân mất đất ở Thủ Thiêm đang khiếu kiện kỳ vọng gì khi ba nhân vật Hải, Quân và Phong lại bị đề nghị kỷ luật vì những sai phạm khi nắm quyền? Ông Nguyễn Đình Đệ, là một dân oan Thủ Thiêm, hôm 10/5/2024 nói với RFA:
“Theo quan điểm của tôi, thật sự mà nói bà Trương Mỹ Lan phất lên từ thời Lê Thanh Hải làm Bí thư Quận 5, rồi Chủ tịch UBND TPHCM, rồi Bí thư Thành phố. Còn riêng vấn đề Thủ Thiêm không nhắc đến thì tội của Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân và một phần của Nguyễn Thành Phong – Bí thư Quận 2… là tày trời, sai không còn chỗ để nói. Chính vì điều đó có lẽ báo chí không muốn nhắc tới. Nhưng tôi có đọc một vài bài báo có nhắc tới sai phạm của ông Lê Thanh Hải nghiêm trọng, có vấn đề Thủ Thiêm, nhưng chỉ nhắc lướt qua và vẫn tập trung chuyện Trương Mỹ Lan.”
Ông Nguyễn Đình Đệ cho rằng, nếu ông Lê Thanh Hải tra tay vào còng thì mọi cái sẽ tốt lên. Ông Lý giải:
“Vì nếu ông Lê Thanh Hải còn đó, thì phe nhóm của Lê Thanh Hải vẫn cứng đầu cứng cổ, vẫn điều hành chống đối lại bà con. Chỉ có Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân bị bắt thì lúc đó vấn đề Thủ Thiêm may ra mới được giải quyết, đó là điều chắc chắn, tôi nói không chỉ suy nghĩ của tôi mà còn của bà còn Thủ Thiêm.”
Chỉ có Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân bị bắt thì lúc đó vấn đề Thủ Thiêm may ra mới được giải quyết, đó là điều chắc chắn.
–Ông Nguyễn Đình Đệ
Còn ông Huỳnh Thiên, một người dân mất đất ở Thủ Thiêm, khi trả lời RFA hôm 10/5/2024 cho biết, ông không hy vọng gì nhiều:
“Tôi thấy Thủ thêm hình như họ gác qua rồi. Bây giờ họ có moi móc, trừng trị ai là do những quan điểm trong nội bộ của họ thôi. Chứ còn dân oan Thủ Thiêm thì tôi thấy không còn hy vọng gì. Thủ Thiêm thì coi như nó gác qua, ông Hải vụ Thủ Thiêm họ đã xử lý rồi, họ đã cách chức cựu Bí thư của ổng giai đoạn đó. Bây giờ dính đến AIC, Vạn Thịnh Phát đó là vấn đề khác.”
Theo ông Thiên, nếu chính quyền Việt Nam chỉ cách chức Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân và Nguyễn Thành Phong thì không có gì, nhưng sẽ có hy vọng nếu những người này bị truy tố hình sự:
“Nếu bắt được Lê Thanh Hải thì những đám thuộc hạ ở dưới, đám chân rết mới nương tay với dân. Chứ còn Lê Thanh Hải thì bây giờ dân Thủ Thiêm họp hành thì họ vẫn trấn áp, họp Quốc hội thì nó không cho vô… Trong thời gian gần đây họ trấn áp nhiều hơn, chỉ có kỳ họp Quốc hội hôm 7/5 thì họ hơi buông một chút, vì biết là Lê Thanh Hải có chuyện, nên nó nhẹ tay. Nếu Lê Thanh Hải bị truy tố hình sự, thì cũng lóe lên ánh sáng hy vọng cho nó vui. Chứ vụ Thủ Thiêm thì tôi nghĩ hồ sơ đã đóng lại khi họ chuyển qua Thành phố Thủ Đức, hiện nay thì tôi thấy không còn hy vọng gì.”
Tuy nhiên ông Nguyễn Hồng Quang, người có đất nằm trong ‘5 Khu phố, 3 Phường’ của Thủ Thiêm khi trao đổi với RFA hôm 10/5/2024 cho rằng, dù không nhắc tới Thủ Thiêm nhưng khi ba ông này bị truy tố thì chắc chắn sẽ mở rộng vụ án Thủ Thiêm:
“Không nhất thiết phải nói, ba nhân vật này đều có liên quan đến Thủ Thiêm. Họ lấy vụ án đó kỷ luật, rồi có thể là khởi tố vụ án sau đó vì liên quan đến Vạn Thịnh Phát, là vụ án quá lớn, đến mấy chục lần. Những nhân vật đó làm mất số tiền lớn của dân, của xã hội thì chắc chắn chịu án hình sự rất cao. Và khi tiến hành mở rộng vụ án thì họ cũng không bao giờ bỏ qua quyết định của Trung ương kỷ luật cách chức ông Hải vì liên quan đến Thủ Thiêm.”
Theo ông Quang, vụ Thủ thêm lớn hơn vụ Vạn Thịnh Phát do chênh lệch địa tô và thất thoát tiền hàng triệu tỷ… Ông Quang nói tiếp:
“Chính vì vậy tôi nghĩ mấy ông đó cũng sẽ không có thoát đâu, rồi công an sẽ thông báo khẳng định vụ Thủ Thiêm thôi. Ở Việt Nam nó như vậy, mỗi vụ án công an sẽ công bố sai phạm từng chi tiết, không bỏ qua đâu. Ví dụ như ông Cang sai phạm việc này, nhưng họ mở rộng bắt ông Cang ra tòa nhiều lần, ông Đinh La Thăng cũng vậy…”
Tôi nghĩ mấy ông đó cũng sẽ không có thoát đâu, rồi công an sẽ thông báo khẳng định vụ Thủ Thiêm thôi.
-Ông Nguyễn Hồng Quang
Riêng trường hợp Cựu Bí thư TPHCM – ông Lê Thanh Hải, ông Nguyễn Hồng Quang nhận xét thêm:
“Ông Hải bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương năm 2000 khẳng định, là người chịu trách nhiệm chính trong sai phạm ở Thủ Thiêm. Chính vì vậy khi bắt ổng với bất cứ vụ án nào thì cũng sẽ có hy vọng. Vì ổng cực kỳ gian ác, dùng bàn tay sắt với dân Thủ Thiêm, nhưng lại tay nhúng chàm với Vạn Thịnh Phát và hàng ngàn công sản quốc gia bị biến thành tư sản của cá nhân qua hóa giá rẻ bèo. Ví dụ rất nhiều cơ sở tôn giáo lại lấy làm việc công, còn tài sản công, đất công ở Sài Gòn thì biến thành của tư nhân.”
Theo ông Quang, sự phẫn uất này ai cũng biết và ông bày tỏ hy vọng rằng sẽ có một ánh sáng nào đó.
Thanh tra Chính phủ, UBND TPHCM cùng Ban Tiếp công dân Trung ương hôm 10/1/2024 đã tiếp đại diện các hộ dân bị mất đất ở Thủ Thiêm để thông báo kết quả kiểm tra, rà soát về ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Tại buổi làm việc Thanh tra Chính phủ đã xác định rõ ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Theo truyền thông Nhà nước, Thanh tra Chính phủ kết luận có đủ cơ sở để xác định vị trí, ranh giới, số thửa đất của các hộ dân đang khiếu nại thuộc năm Khu phố thuộc ba Phường nằm trong ranh quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Liên quan việc này, ông Nguyễn Hồng Quang cho rằng Thanh tra Chính phủ đã bẻ cong sự thật:
“Vụ Thủ Thiêm sai phạm đến nỗi Thanh Tra đã bẻ cong, phớt lờ pháp luật, kết luận sai phạm Thủ Thiêm không đúng chứng cứ pháp lý mà người dân có, phóng viên có, báo đài đã đưa tin như vậy… Cả một hệ thống sai phạm, kể cả thời ông Lê Minh Khái ra quyết định 1169 và 2859 bẻ cong sự thật ở Thủ Thiêm. Cho nên ông Hải mất chức mà còn ông Khái và rất nhiều cán bộ vẫn cản trở việc giải quyết Thủ Thiêm cho người dân.”
Theo ông Nguyễn Hồng Quang, Ủy ban Kiểm tra Trung ương phải xử lý toàn bộ những kẻ ăn theo xung quanh ông Lê Thanh Hải, chứ nếu chỉ mình Cựu Bí thư TPHCM – ông Lê Thanh Hải vào tù thì người dân Thủ Thiêm cũng không hy vọng gì.