Dân biểu Hạ viện Hoa Kỳ gốc Việt Derek Trần đã nhận lời bảo trợ cho tù nhân lương tâm (TNLT) Lê Hữu Minh Tuấn, người đang thi hành án tù 11 năm về tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước” ở Trại giam Xuyên Mộc (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu).
Ông Derek Trần, người đại diện hạt 45 của tiểu bang California trong Hạ viện Hoa Kỳ, đã thay thế bà Michelle Steels, người mà ông chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11/22024, để bảo trợ cho ông Tuấn- biên tập viên của trang Việt Nam Thời báo của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam.
Việc bảo trợ này nằm trong Dự án Bảo vệ Quyền Tự do của Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos của Quốc hội Hoa Kỳ.
Ông Tuấn bị bắt vào tháng 6/2020 cùng với hai thành viên của Hội Nhà báo Việt Nam Độc lập là Chủ tịch Phạm Chí Dũng và Phó chủ tịch Nguyễn Tường Thụy. Đầu năm sau, ông Dũng bị kết án 15 năm tù giam còn hai ông Thuỵ và Tuấn đều bị án 11 năm tù.
Hội Nhà báo Việt Nam Độc lập là một tổ chức dân sự không được Chính phủ Việt Nam thừa nhận.
Cựu tù nhân chính trị Nguyễn Tiến Trung, người từng được Dân biểu Hạ viện Hoa Kỳ Alan Lowenthal bảo trợ, nói với RFA về sự vận động của Quốc hội Mỹ và người bảo trợ đối với tù nhân lương tâm:
“Được sự quan tâm của Quốc hội Mỹ, thứ nhất mình được đối xử tốt trong tù. Thứ hai là có thể được ra tù sớm và có tên trong danh sách tù nhân lương tâm cần được quan tâm của Quốc hội và Bộ Ngoại giao Mỹ.
Tôi nghĩ trong trường hợp của Lê Hữu Minh Tuấn cũng được như vậy với sự bảo trợ của Dân biểu Derek Trần.”
Cựu tù chính trị Nguyễn Tiến Trung đã được phóng thích vào năm 2014 trước khi hết thời hạn bản án bảy năm tù giam về tội danh “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”. Ông hiện đang cư trú tại Đức.
Từ cuối năm 2023, sức khỏe ông Tuấn suy giảm nghiêm trọng với nhiều triệu chứng như đi ngoài ra máu, đau bụng. Gia đình lo ngại ông có thể mắc bệnh ung thư đại tràng.
Trong khi đó, Chính phủ Việt Nam khẳng định ông đã được chăm sóc y tế đầy đủ.
Tổ chức Văn Bút Hoa Kỳ (PEN America), đối tác vận động cho việc bảo trợ ông Tuấn thông qua Dự án Bảo vệ Quyền Tự do. Trong thông cáo báo chí ngày 11/3, tổ chức này nói:
“Mặc dù gia đình đã nhiều lần đề nghị, Chính phủ Việt Nam vẫn từ chối cung cấp điều trị y tế đầy cho ông Tuấn. Trong chuyến thăm gần đây nhất vào tháng trước, gia đình ông cho biết tình trạng sức khỏe của ông vẫn chưa cải thiện.”
Tổ chức này kêu gọi Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế lên tiếng cho ông Tuấn:
“Đại diện của Chính phủ Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế nói chung không được im lặng. Là đồng minh và đối tác thương mại chính, Hoa Kỳ có trách nhiệm ưu tiên nhân quyền và quyền tự do ngôn luận.”
Kêu gọi Chính phủ Hoa Kỳ yêu cầu Việt Nam giải trình trong trường hợp của ông Tuấn, Văn bút Hoa Kỳ nói:
“Chúng tôi thúc giục họ kêu gọi trả tự do cho Lê Hữu Minh Tuấn và những người khác bị giam giữ bất công vì quyền tự do ngôn luận của họ và đảm bảo họ được điều trị y tế đầy đủ và duy trì sinh kế của họ.”
Phóng viên gửi email cho Dân biểu Derek Trần để hỏi thêm thông tin về việc ông bảo trợ cho ông Tuấn nhưng chưa nhận được phản hồi.
Phóng viên cũng gửi email cho Bộ Ngoại giao Việt Nam với đề nghị bình luận về việc bảo trợ này nhưng chưa nhận được hồi âm.
Dân biểu Derek Trần là thành viên của Ủy ban Quân vụ Hạ viện và Ủy ban Doanh nghiệp nhỏ Hạ viện, nơi ông tập trung vào an ninh quốc gia, các vấn đề kinh tế, bảo vệ người tiêu dùng và khả năng tiếp cận vốn cho chủ doanh nghiệp nhỏ và doanh nhân.
Liệu ông Lê Hữu Minh Tuấn có được chữa trị trong trại giam như chính phủ tuyên bố?