Kênh đào Funan Techo (Phù Nam) được kỳ vọng của chính phủ Campuchia vừa mới khởi công hồi đầu tháng 8 vừa qua giờ đây dường như đang gặp khó khăn vì thiếu vốn từ Trung Quốc.
Kênh đào có độ dài 180 km kết nối từ sông Mekông vào Vịnh Thái Lan và được trông đợi là sẽ giảm sự lệ thuộc của Campuchia vào tuyến đường vận chuyển qua Việt Nam.
Chính phủ Việt Nam cũng đã nhiều lần lên tiếng mong muốn Campuchia chia sẻ thông tin về dự án trong khi một số nhà khoa học lo ngại kênh đào này sẽ gây ảnh hưởng đến đồng bằng sông Cửu Long.
Chính phủ Campuchia ước tính dự án kênh đào có vốn đầu tư lên đến 1,7 tỷ đô la (chiếm gần 4% GDP của quốc gia). Thủ tướng Campuchia Hun Manet trong lễ động thổ kênh đào năm nay cho biết Trung Quốc sẽ đóng góp 49% vốn đầu tư vào kênh đào này.
Reuters dẫn bốn nguồn tin giấu tên, có liên quan trực tiếp đến kế hoạch đầu tư của dự án, cho biết Bắc Kinh đã bày tỏ những nghi ngại về việc thực hiện dự án này và chưa đưa ra bất cứ cam kết nào về vốn cho dự án.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong thư trả lời Reuters về thông tin mới cho biết việc các công ty Trung Quốc giúp đỡ Campuchia trong việc khai thác xây dựng các dự án bảo tồn nước toàn diện theo nguyên tắc thị trường là điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc không trả lời câu hỏi về khoản đầu tư vào dự án mà chỉ nói là hai quốc gia là “những người bạn sắt đá”.
Chính phủ Campuchia hiện cũng từ chối trả lời phỏng vấn, người phụ trách báo chí của chính phủ không trả lời câu hỏi về dự án.
Reuters dẫn ý kiến các chuyên gia cho rằng việc Trung Quốc không có cam kết rõ ràng với dự án có thể làm hỏng toàn bộ kế hoạch vào khi kênh đào đã có những vấn đề về chi phí, ảnh hưởng đến môi trường.
Điều này cũng cho thấy Bắc Kinh đang giảm mạnh đầu tư ở nước ngoài vào khi nền kinh tế nội địa đang có khó khăn.
Theo Reuters, các khoản đầu tư của Trung Quốc và Campuchia hiện cũng đang giảm mạnh sau một số các dự án hạ tầng cơ sở không thành công, trong khi có những quan ngại về các nhóm tội phạm đang nhắm đến công dân Trung Quốc, và sự sụt giảm của khách du lịch Trung Quốc.
Số liệu của Chính phủ Campuchia cho thấy giải ngân vốn đầu tư của Trung Quốc vào Campuchia được dự báo sẽ giảm xuống còn 35 triệu đô la vào năm 2026 từ mức hơn 420 triệu đô la vào năm 2021. Hiện không có khoản vốn vay của Trung Quốc nào trong nửa đầu năm nay. Vốn vay từ Trung Quốc của Campuchia giảm từ 567 triệu đô la năm 2022 xuống 302 triệu đô la vào năm ngoái.
Hiện Trung Quốc vẫn xây dựng các con đường và cơ sở hạ tầng khác ở xứ Chùa Tháp nhưng đã rút ra khỏi công trình xây dựng sân bay Phnom Penh mới, nơi Bắc Kinh trước đó cam kết 1,1 tỷ đô la.
Các chuyên gia cho biết đầu tư tư nhân từ Trung Quốc vào Campuchia hiện vẫn cao nhưng chủ yếu vào bất động sản và đánh bạc.