Theo truyền thông nhà nước Việt Nam, ngày 14 tháng 11 năm 2023, Cơ quan Cảnh sát Điều tra thuộc Công an tỉnh Thái Bình đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét nơi ở, nơi làm việc đối với ông Lưu Bình Nhưỡng để điều tra về tội cưỡng đoạt tài sản quy định tại điều 170 Bộ luật Hình sự. Tin cho biết, ông Lưu Bình Nhưỡng liên quan đến một đối tượng hình sự cầm đầu băng nhóm xã hội đen.
Một nhà quan sát ở Hà Nội, không muốn nêu tên vì lý do an ninh, nói với RFA suy nghĩ của mình:
“Cứ mỗi lần chuẩn bị nhân sự của Đảng cho nhiệm kỳ mới là lại có những “vụ án” gây chấn động dư luận. Là một Tiến sĩ Luật học lại là một Phó ban của Quốc hội, nếu ông Lưu Bình Nhưỡng “nhúng chàm” thì ông có thể lợi dụng vai trò của mình để lèo lái Ủy ban Thường vụ Quốc hội ra những quyết sách có lợi cho “nhóm lợi ích” thì cái lợi thu về chắc chắn hơn gấp nghìn lần là đi “trấn lột” của nhóm cát tặc vô danh tiểu tốt ở Thái Bình. Ông đã va chạm quá nhiều đối với những lực lượng siêu quyền lực ở Việt Nam. Người ta muốn ông im lặng trước Đại hội 14.
Tôi cho rằng yếu tố chính trị là bản chất trong vụ án Lưu Bình Nhưỡng. Ở Việt Nam ai cũng có thể bị bắt vì lý do này hay lý do khác khi những hành động hay phát ngôn của anh có nguy cơ đe dọa lợi ích của một nhóm cầm quyền.”
Tôi cho rằng yếu tố chính trị là bản chất trong vụ án Lưu Bình Nhưỡng. Ở Việt Nam ai cũng có thể bị bắt vì lý do này hay lý do khác khi những hành động hay phát ngôn của anh có nguy cơ đe dọa lợi ích của một nhóm cầm quyền. – Một nhà quan sát ở Hà Nội
Bác sĩ Đinh Đức Long ở Sài Gòn thì cho rằng, việc bắt ông Lưu Bình Nhưỡng gây rúng động xã hội, nhất là những người xưa nay theo dõi những phát biểu cũng như hành động của ông ấy như tiếp bố mẹ tử tù Nguyễn Văn Chưởng cách đây ít ngày, lên tiếng những chuyện mà xưa nay không ai dám đụng đến. Ông Đinh Đức Long nói tiếp:
“Nhiều người và cá nhân tôi nghĩ rằng, có lẽ đây là phiên bản khác của chuyện hai bao cao su đã qua sử dụng khi bắt ông Cù Huy Hà Vũ thôi. Sau khi bắt thì họ khám nhà rồi sẽ ra những ‘chứng cứ’ khác.
Về nguyên tắc thì hiện nay ông Nhưỡng chưa có tội vì chưa ra tòa, chưa có bản án có hiệu lực pháp luật. Nhưng ở Việt Nam thì công an bắt, mà công an do đảng lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện, triệt để; tòa án cũng do đảng lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện, triệt để nên kiểu gì thì ông Nhưỡng cũng sẽ có một cái tội. Mình không có gì bảo vệ mình nếu như họ muốn. Vấn đề bây giờ là ông Nhưỡng có được tiếp cận với luật sư theo luật không; khi hỏi cung có được luật sư cùng dự hay không; có được đối xử theo đúng những quy định của pháp luật hay không.”
Với công chúng Việt Nam, ông được biết đến là một đại biểu Quốc hội thẳng thắn, không ngại va chạm để bảo vệ quyền lợi của dân chúng. Đặc biệt, ông không nề hà vạch rõ những sai lầm tiêu cực của Bộ Công an.
Cuối tháng 10 năm 2018, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội khóa 14, ông Lưu Bình Nhưỡng chất vấn Bộ trưởng Bộ Công an với nội dung: “Tôi rất ủng hộ cuộc cách mạng trong lĩnh vực công an vừa qua nhưng mà qua báo cáo thì mới thấy rằng như thế này, vi phạm của cơ quan điều tra rất khủng khiếp, không thụ lý tin tố giác 94%, chậm gửi quyết định cho viện kiểm sát 86%, xử lý tin tố giác quá hạn 99,76%, vi phạm trong tống đạt 100%…
Tôi thấy đây là vấn đề hết sức nghiêm trọng và tôi đề nghị Bộ trưởng Bộ Công an phải có thái độ hết sức nghiêm khắc đối với anh em trong cơ quan điều tra trong việc này”.
Sau phát biểu của ông Lưu Bình Nhưỡng vài ngày, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, thay mặt Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương ký văn bản gửi Đảng đoàn Quốc hội, kiến nghị về một số đánh giá mà ông cho là chưa chính xác, gây dư luận không tốt của ông Lưu Bình Nhưỡng. Về phần mình, ông Nhưỡng khẳng định không nhầm lẫn bất kỳ một số liệu nào và chịu trách nhiệm về tất cả những gì ông phát biểu.
Nhiều người và cá nhân tôi nghĩ rằng, có lẽ đây là phiên bản khác của chuyện hai bao cao su đã qua sử dụng khi bắt ông Cù Huy Hà Vũ thôi. Sau khi bắt thì họ khám nhà rồi sẽ ra những ‘chứng cứ’ khác. – Bác sĩ Đinh Đức Long
Nhà báo Võ Văn Tạo bày tỏ quan điểm của ông với RFA về việc này:
“Điều đó vô hình chung gây cho ông có thêm kẻ thù, dễ bị nguy cơ phản đòn. Tuy nhiên, những ý kiến đó có vẻ như đã gãi đúng chỗ ngứa của công chúng và cũng phần nào phản ánh cơ bản sự thật hiện trạng kinh tế xã hội Việt Nam. Những ý kiến đó đối với một số trí thức sâu sắc bị coi là dân túy. Không ít ý kiến của ông Nhưỡng nếu soi xét kỹ thì thấy có nhiều chỗ không chính xác, hồ đồ. Đấy là những Gót Chân Asin của ông Nhưỡng, người ta chỉ đợi ông sơ hở là có dịp trả đũa.
Về thủ đoạn chính trị, chúng ta đều còn nhớ trường hợp ông Nguyễn Đức Chung – Nguyên Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội, nguyên Giám đốc Công an Hà Nội – từng to tiếng phát biểu về tham nhũng tiêu cực. Ông Chung tỏ ra thắc mắc tại sao các tội phạm khác có khung tử hình mà tham nhũng thì lại không có, nghe có vẻ rất đã ngứa.
Thế nhưng nhiều người trong ngành biết nạn sân sau của quan chức nhà nước bảo kê, thực ra ông Chung lại là người trùm bảo kê, thực tế hiện giờ ông này bị truy tố là chủ trò của nhiều vụ án tham nhũng tiêu cực.”
Cũng theo nhà báo Võ Văn Tạo, tệ nạn ‘Nói một đường làm một nẻo’; ‘Vừa ăn cướp vừa la làng’ là tập tính của không ít quan chức nhà nước và vấn đề của ông Lưu Bình Nhưỡng rất có thể dùng thủ đoạn như ông Nguyễn Đức Chung, cho nên không loại trừ về bản chất thì họ đều giống nhau, sự khác biệt 180 độ giữa lời nói và việc làm là thủ đoạn đánh lạc hướng.
Một số người cho rằng, việc bắt ông Lưu Bình Nhưỡng gây rúng động cả giới quan chức Việt Nam, bởi ông Nhưỡng không chống đảng. Facebooker Kim Nguyen nhận định trên trang cá nhân của mình, RFA đã xin phép và được phép trích đăng:
“Bắt LBN đang làm rung động quan chức ở VN. Không ai dám nói rằng ông Nhưỡng chống đảng, chống chế độ độc tài được. Họ lại càng không dám nói ông Nhưỡng là phản động như nói một số người khác bị bắt vì điều luật 117 được. Nói chính xác là ông Nhưỡng là một phản biện trung thành gay gắt thôi. Ông Nhưỡng không chống cá nhân ai cả, ông Nhưỡng đang chống nhóm lợi ích trong đảng của ông ấy và đang vô tình làm lộ ra mảng tối trong đảng.
Cho nên họ bắt ông Nhưỡng vì điều luật “cưỡng đoạt tài sản” là “hay “nhất, vừa làm cho nhiều người bán tín bán nghi, vừa làm nhục ông Nhưỡng”.
Nhà báo Trần Ngọc Tuấn ở Cộng hòa Séc thì cho rằng, cho dù ông Nhưỡng bị bắt với lý do gì đi nữa thì cũng làm xấu mặt chính quyền. Ông phân tích:
“Ông Nhưỡng là một tiến sĩ luật và là người có tiếng nói đứng về phía người dân trong Quốc hội. Tôi không nghĩ ông ấy dính vào những vụ giang hồ vặt thế đâu. Ông ấy thừa khôn ngoan để hiểu. Tôi cảm thấy vụ bắt bớ này như một thuyết âm mưu. Ông Nhưỡng là một tiếng nói hiếm hoi nên nếu dính vào xã hội đen như báo chí nói thì mất mặt cả cái quốc hội, còn nếu đây là một màn kịch do chính quyền dựng lên như trường hợp hai bao cao su của Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ năm xưa thì càng xấu mặt chính quyền thôi.”
Ông Lưu Bình Nhưỡng là một tiến sĩ luật, từng là đại biểu Quốc hội Việt Nam từ năm 2016 đến năm 2021, từng là phó trưởng Ban Dân nguyện Quốc hội, từng là phó chủ nhiệm khoa pháp luật kinh tế Đại học Luật Hà Nội với 22 năm làm giảng viên tại đây. Ông Nhưỡng cũng từng là chánh văn phòng Tổng cục Thi hành án dân sự Bộ Tư pháp, đảm nhiệm việc tham mưu cho Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương.