Bộ Ngoại giao Philippines vào ngày 4/10 cho biết Manila biết sự vụ được mô tả là ‘nghiêm trọng’ giữa ngư dân Việt Nam và lực lượng chấp pháp Trung Quốc xảy ra vào cuối tháng vừa qua.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Philippines được Reuters trích dẫn có đoạn nêu rõ :” Philippines kiên định lên án việc sử dụng vũ lực, xâm lấn và đe dọa tại Biển Đông; nhấn mạnh đến nhu cầu các bên liên quan thực thi sự tự kiềm chế”.
Sự vụ ‘nghiêm trọng’ mà Bộ Ngoại giao Philippines đề cập đến được những ngư dân Việt Nam thuật lại cho cơ quan chức năng và truyền thông trong nước.
Cụ thể vào ngày 1/10 ông Nguyễn Thanh Biên (40 tuổi), thuyền trưởng tàu cá QNg 95739 TS kể lại với mạng báo Tiền Phong rằng lúc khoảng 6 giờ sáng ngày 29/9, ông phát hiện con tàu mang số hiệu 301 trên máy định vị trên tàu.
Khoảng một tiếng sau, tàu 301 tiếp cận và rượt đuổi tàu cá. Khi đến gần, tàu này thả hai chiếc ca nô xuống và chạy hai bên kẹp tàu cá ở giữa để cho người lên tàu nhưng không được.
Cũng theo ông Biên, một lúc sau có thêm một tàu sắt khác mang số hiệu 101 tiếp cận, thả thêm một ca nô nữa, bao vây kẹp tàu cá vào giữa.
“Lúc này khoảng 10 giờ, lực lượng trên hai tàu sắt mang đồ rằn ri, khoảng 40 người leo lên tàu, mỗi người cầm một tuýp sắt rồi đánh xối xả… gặp đâu đánh đó. Lúc này tôi cố gắng chạy về phía trước mũi tàu, tuy nhiên có hai người kẹp tôi lại đánh tới tấp vào người khiến tôi bất tỉnh không biết gì nữa, khoảng một giờ sau tôi mới tỉnh lại”, thuyền trưởng Biên nhớ lại.
Em của ông Biên là ngư dân Nguyễn Thương (34 tuổi) lúc này quỳ xuống xin tha, nên họ không đánh nữa, đến một giờ chiều thì “lực lượng mặc đồ rằn ri” rời tàu chỉ để lại năm người kèm một thông dịch viên. Ông Thương kể lại: “Lúc này thông dịch viên nói cho tàu chạy về Việt Nam. Khi anh em kiểm tra thì ngư lưới cụ, máy móc trên tàu đã bị lấy đi hết, chỉ để lại một máy định vị để quay về bờ.”
Mạng báo Kinh tế Đô Thị cho hay, khoảng sáu tấn hải sản các ngư dân đánh bắt được bị lấy đi và hầu hết dụng cụ trên tàu bị đập phá. Nhóm người hung hãn kia chỉ chừa lại một máy định vị để các ngư dân quay về bờ.
Tờ báo này cho biết thêm, một con tàu khác mang số hiệu QNg 90659TS đang neo đậu tại tọa độ 16 độ 11 phút vĩ độ Bắc, 112 độ 23 phút kinh độ Đông (ngay khu vực quần đảo Hoàng Sa) vào ba giờ chiều ngày 29/9, thì bị một tàu nước ngoài áp sát, khống chế, hành hung thuyền trưởng và uy hiếp các thuyền viên, sau đó lấy hết trang thiết bị và hải sản gồm bảy bành dây hơi, bảy đôi chân vịt, bảy bộ đồ lặn, khoảng 3,5 tấn cá các loại. Tổng thiệt hại ban đầu khoảng 300 triệu đồng.
Vào chiều tối ngày 2/10, Phát ngôn nhân Phạm Thu Hằng lên tiếng cáo buộc vụ tấn công từ phía Trung Quốc cho rằng đó là hành động tàn bạo. Bà Phạm Thu Hằng cho biết Bộ Ngoại giao Việt Nam đã giao thiệp nghiêm khắc với Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội về vụ việc vừa nêu.
Thông tấn xã Việt Nam trước đó loan tin vụ tấn công, nhưng ngay sau đó cho rút bản tin xuống.
*Bổ sung lúc 6:00 PM giờ Việt Nam:
Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines, ông Eduardo Ano, cũng ra thông cáo mạnh mẽ lên án những hành động bị cho ‘bạo lực và phi pháp’ của lực lượng chức năng Trung Quốc đối với ngư dân Việt Nam tại khu vực quần đảo Hoàng Sa hôm 29 tháng 9 vừa qua.
Ông Eduardo Ano mô tả những hành động của phía Trung Quốc là ‘tấn công phi lý’, đáng báo động, và không có chỗ trong quan hệ quốc tế.