Bộ ngoại giao Trung Quốc cho biết hôm 8/11 chính phủ nước này đã triệu tập đại sứ Philippines để bày tỏ sự phản đối đối với hai luật mới của Manila, khẳng định quyền hàng hải và chủ quyền đối với các khu vực tranh chấp ở Biển Đông.
Trung Quốc đã đưa ra “những lời phản đối nghiêm khắc” với đại sứ ngay sau khi Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. ký Đạo luật Vùng biển và Đạo luật Đường biển Quần đảo thành luật để củng cố các yêu sách hàng hải của nước này và củng cố toàn vẹn lãnh thổ.
Reuters dẫn tuyên bố của Người phát ngôn Bộ ngoại giao Bắc Kinh Mao Ninh cho biết, luật Vùng biển “bao gồm bất hợp pháp hầu hết Đảo Hoàng Nham (Bãi cạn Scarborough) và Quần đảo Nam Sa (Trường Sa-VN) của Trung Quốc cùng các khu vực hàng hải liên quan trong các vùng biển của Philippines”.
Marcos cho biết hai luật mà ông ký, trong đó xác định các quyền hàng hải và thiết lập các tuyến đường biển và đường hàng không được chỉ định, là một minh chứng cho cam kết duy trì trật tự dựa trên luật lệ quốc tế và bảo vệ quyền khai thác tài nguyên một cách hòa bình của Manila trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của mình.
Ông Marcos khẳng định:
“Người dân của chúng tôi, đặc biệt là ngư dân, phải được phép theo đuổi sinh kế của mình mà không bị bất ổn và quấy rối.
Chúng tôi phải có khả năng khai thác các nguồn tài nguyên khoáng sản và năng lượng dưới đáy biển của mình”.
Nhưng Bắc Kinh cho biết các luật này là “vi phạm nghiêm trọng” các yêu sách của họ đối với các khu vực đang tranh chấp. Bà Mao Ninh nói:
“Trung Quốc kêu gọi phía Philippines thực sự tôn trọng chủ quyền lãnh thổ và các quyền và lợi ích hàng hải của Trung Quốc, ngay lập tức ngừng thực hiện bất kỳ hành động đơn phương nào có thể dẫn đến việc mở rộng tranh chấp và làm phức tạp thêm tình hình”.
Trung Quốc, quốc gia cũng có tranh chấp chủ quyền với các quốc gia khác trong khu vực, đã ban hành luật trong nước liên quan đến Biển Đông, chẳng hạn như luật bảo vệ bờ biển vào năm 2021 cho phép họ bắt giữ người nước ngoài bị tình nghi xâm phạm.
Bắc Kinh, quốc gia sử dụng một đội tàu tuần duyên để khẳng định yêu sách của mình, thường xuyên cáo buộc các tàu xâm phạm vào các khu vực của Biển Đông nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của các nước láng giềng và đã nhiều lần đụng độ với Philippines trong năm qua.
Các quan chức Philippines thừa nhận những thách thức mà họ phải đối mặt trong việc thực hiện các luật mới, với một tác giả, Thượng nghị sĩ Francis Tolentino, cho biết ông không mong đợi căng thẳng sẽ giảm bớt.
“Trung Quốc sẽ không công nhận những điều này, nhưng sự chấp thuận mà chúng tôi sẽ nhận được từ cộng đồng quốc tế sẽ củng cố vị thế của chúng tôi”, Tolentino phát biểu tại một cuộc họp báo.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Matthew Miller Hoa Kỳ bày tỏ sự ủng hộ Philippines trong một tuyên bố hôm thứ Sáu:
“Việc Philippines thông qua Đạo luật vùng biển là vấn đề thường lệ và làm rõ thêm luật hàng hải của Philippines”.