Chủ tịch nước Việt Nam Lương Cường mới đây bất ngờ lên tiếng, gián tiếp chỉ trích nhiệm kỳ cầm quyền sắp tới của ông Donald Trump rằng bảo hộ, chiến tranh thương mại chỉ dẫn đến suy thoái, nghèo đói.
Điều đáng nói, là hệ thống truyền thông nhà nước CSVN đồng loạt đưa tin, thậm chí dẫn giải nội dung này của ông tân Thủ tướng CSVN, khi phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC ở Peru hôm 14 Tháng Mười Một.
Trong khi đó, cũng gần 1000 cơ quan báo chí, truyền hình của nhà nước Việt Nam hoàn toàn im lặng về câu chuyện cũng liên quan đến ông Lương Cường, là vụ bê bối của ông Lại Đắc Tuấn trong chuyến công du Chile vừa rồi.
Câu hỏi dược đặt ra là vì sao ông Cường lại lên tiếng “gây hấn” với ông Donald Trump vào lúc này, mà câu chuyện “chiến tranh thương mại”, được nhìn thấy rõ là vấn đề giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Thậm chí, cuộc chiến đó là gay gắt, người hưởng lợi lại là Việt Nam?
Ông Cường nhấn mạnh trong lúc phát biểu lại APEC, là “chỉ khi thương mại được thúc đẩy, được kết nối … thì mới có phát triển, mới có thịnh vượng”, và đối lập lại, “đóng cửa, bảo hộ, chiến tranh thương mại sẽ chỉ dẫn đến suy thoái, xung đột và nghèo đói”.
Thậm chí, ông Cường còn nhắc khéo ông Trump về chuyện nên giữ gìn vị trí và nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), trong khi ông Trump trong nhiệm kỳ trước của mình, đã nhiều lần công kích, thậm chí đe dọa rút khỏi WTO.
Dĩ nhiên, người dân trong nước nhìn vào những phát biểu của ông Cường, có thể thấy ông ta đang nói thay cho Bắc Kinh. Thậm chí không khác nào đang thách thức ông Trump khi ngồi vào Tòa Bạch Ốc, sẽ xét lại những thuận lợi của Việt Nam trong giao thương với Mỹ, ví dụ như chuyện đã Việt Nam hưởng lợi thặng dư lên đến 103 tỷ đô la trong trao đổi thương mại với Mỹ.
Cần nhắc lại, Chủ tịch Lương Cường, người nhân lúc ông Tô Lâm đang công du Mỹ và Châu Âu hồi Tháng Chín 2024, đã bất thần chạy sang triều kiến Tập Cận Bình, nhằm kiếm sự ủng hộ cho việc giành phần quyền lực cho phía quân đội. Và đương nhiên sau đó, chức chủ tịch được trao cho Cường, nhưng đồng thời sự cân bằng này khởi động cho một cuộc hạ bệ lẫn nhau trong hậu cung Ba Đình.
Cùng từ lúc Lương Cường lên nắm chức, lần đầu tiên trong quốc hội đã có lời phàn nàn so sánh việc tại sao số tướng công an ở trong nước lại áp đảo số tướng quân đội. Nói trước quốc hội, đại biểu Lữ Văn Hùng (đoàn Bạc Liêu) đòi phải nghiên cứu quy chế cấp quân hàm của chỉ huy trưởng quân sự thành phố. Ông Hùng nhấn mạnh là nếu giám đốc công an là thiếu tướng, thì chỉ huy trưởng quân sự cũng phải là thiếu tướng. “Tại sao công an là thiếu tướng mà quân đội là đại tá, anh cũng là ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, tôi cũng là ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy. Việc này cũng phải xem xét nghiên cứu để làm sao cho tương xứng” – ông Hùng nói.
Đây là lần đầu tiên những lời bàn và mâu thuẫn lâu nay giữa ngành công an và quân đội được nói công khai trước quốc hội.
Đại tướng Phan Văn Giang phải kềm chế ngôn ngữ bất bình của ông đại biểu Hùng, và chỉ giải thích rằng làm việc này “khó”. Ông Giang không nói rõ khó, là khó ở chỗ ngành công an đang nắm quyền đất nước và muốn có thế thượng phong, hay khó là chuyện nội bộ quân đội không chấp nhận chuyện lên chức nhiều như vậy – và nói thế, chẳng khác nào mỉa mai Tô Lâm.
Trở lại câu chuyện ông Lại Đắc Tuấn ở Chile thì có nhiều nguồn tin cho biết rằng ông Tuấn chỉ là kẻ thế thân cho chủ, cho một câu chuyện lớn hơn nữa mà có thể ông Lương Cường sẽ bị hạ bệ, nếu không khéo thu xếp sớm. Theo một nguồn tin không thể kiểm chứng được, vụ ăn chơi ở khách sạn thuộc về một nhóm quan chức, Tuấn là người biết chuyện sau và đinh ninh là ở khách sạn này, đường dây gái mại dâm là nói mật khẩu mang nước lên (trên thực tế hàng khách sạn cho đoàn khách quốc tế như Sheraton đều có sẳn nhiều loại nước), và từ đó ông ta bị phản ứng bất ngờ do người đem nước chỉ là nhân viên phục vụ. Tuấn phải ra mặt chịu tội, và cam kết với chủ là không được hé môi nửa lời cho cuộc ăn chơi đó.
Nhưng với Tô Lâm, bao nhiêu đó, đã là cơ hội vàng cho một kế hoạch lật đổ trong tương lai gần. Vì bởi mỗi chuyện ăn bò dát vàng bị lộ video, đã làm mất danh thế của ông ta suốt một chặng dài.
Cho nên để lý giải về câu chuyện ông Lại Đắc Tuấn rùm beng cả thế giới nhưng báo chí Việt Nam hoàn toàn im lặng, bởi có lệnh từ cấp cao của chính phủ ra lệnh các báo không được đưa lại tin, cũng không được để lọt bất kỳ một bình luận nào trên báo. Chính Lương Cường cũng nhận ra những chân ghế của mình đang ngồi, lung lay bởi câu chuyện này.
Và để xác định tấm lòng trung thành đối với Bắc Kinh, chỗ dựa cuối cùng và quan trọng của Lương Cường trong những ngày tháng tới, vị tân chủ tịch được Trung Quốc yểm trợ, đã phải gồng mình lên tiếng chỉ trích ông Donald Trump để chứng minh rằng mình vẫn là thành phần mà Bắc Kinh luôn có thể tin cậy được.
Và việc Lương Cường cần phải chứng tỏ lòng trung thành cho thấy trong nội bộ của Hà Nội lúc này đang có những xôn xao bất lợi, mà Lương Cường phải cần lập tức chứng minh vị thế đã được sắp đặt của mình, đồng thời gõ cửa ông chủ Bắc Kinh.
Nên nhớ trong cuộc tấn công và đánh đập ngư dân ở Hoàng Sa, mà Trung Quốc ngạo mạn nói rằng Việt Nam phải biết giáo dục lại công dân của mình, phía chủ tịch nước Lương Cường hoàn toàn im lặng và không có một thái độ gì phản đối Trung Quốc, và thậm chí là Thủ tướng Phạm Minh Chính, người được coi là đang ngầm bắt tay với Lương Cường, cũng không nhắc gì đến số phận ngư dân trong chuyến đi làm việc với Trung Quốc đầu tháng Mười Một 2024.
*Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á châu Tự do.