Tổng thư ký Liên HIệp Quốc Antonio Guterres mới đây nói rằng ông đã công khai nhắc vấn đề nhân quyền và quyền của những nhà hoạt động môi trường trong các chuyến thăm gần đây của ông tới Việt Nam và Ấn Độ.
Trong một họp báo hồi tuần trước tại Montreal, Canada, về Đa dạng sinh học COP15, ông Guterres trả lời báo chí rằng: “Một trong những thông điệp quan trọng mà tôi có rõ ràng và cũng cố gắng truyền đạt rất rõ là nhân quyền cần phải là trung tâm của tất cả những quan ngại về môi trường”.
“Và một trong những khía cạnh khiến tôi lo lắng hơn là việc đàn áp các nhà hảo vệ nhân quyền nói chung bao gồm cả những nhà hoạt động môi trường” – Ông Guterres nói tiếp.
Tổng thư ký LHQ Guterres đã có chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 21 đến 22/10 vừa qua và đã có các cuộc gặp với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Báo chí Nhà nước Việt Nam không đề cập đến việc ông Guterres nói về nhân quyền Việt Nam mà chỉ nhấn mạnh việc ông đánh giá cao các đóng góp của Việt Nam trên trường quốc tế. Theo Vietnamplus, người đứng đầu LHQ “khẳng định hoàn toàn ủng hộ những trụ cột chính trong đường lối phát triển đất nước của Việt Nam.”
Tuy nhiên, tại họp báo mới nhất, khi trả lời các câu hỏi của phóng viên về tình hình đàn áp nhân quyền ở Ấn Độ và Việt Nam, ông Guterres nói: “Tôi đã có cơ hội trong các chuyến thăm mà tôi chuẩn bị cho các hội nghị COPS (khí hậu), cụ thể là ở hai nước Ấn Độ và Việt Nam, tôi đã nhắc đi nhắc lại công khai tầm quan trọng phải đảm bảo không chỉ không gian dân sự mà còn cả việc không gian này được mở, đặc biệt trong vấn đề bảo vệ những người bảo vệ nhân quyền, giữa những người bảo vệ nhân quyền, các nhà hoạt động môi trường”.
Ông Guterres đã nói việc những những nhà hoạt động nhân quyền và môi trường này trở thành nạn nhân của các hoạt động của mình là không thể chấp nhận được, thậm chí có người còn bị đi tù.
Trước chuyến thăm của ông Guterres tới Việt Nam, một nhóm gồm 14 tổ chức nhân quyền quốc tế và trong nước đã gửi thư ngỏ yêu cầu ông thúc giục lãnh đạo Việt Nam trả tự do cho bốn nhà hoạt động môi trường đang bị án tù với cáo buộc “trốn thuế”.
Thư ngỏ nhắc đến bốn nhà hoạt động môi trường và xã hội dân sự bị kết án vì tội danh “trốn thuế” gồm: bà Nguỵ Thị Khanh- giám đốc tổ chức xã hội dân sự Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID), Đặng Đình Bách- giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Pháp luật & Phát triển Bền vững (LPSD), Mai Phan Lợi- Chủ tịch Hội đồng Khoa học Trung tâm Giáo dục Truyền thông (MEC), và ông Bạch Hùng Dương, phó giám đốc của tổ chức này.
Họ bị kết án từ hai năm tù đến năm năm tù trong các phiên toà riêng biệt trong năm nay.
Theo bức thư, những người này là tù nhân chính trị, là nạn nhân của làn sóng đàn áp mới ở Việt Nam.
Trả lời báo chí trong họp báo mới nhất, ông Guterres cho rằng những nhà hoạt động môi trường bị đàn áp này là nạn nhân không phải chỉ của riêng chính phủ mà còn của các mối lợi kinh tế bị cho là đang bị cản trở.
Các nước EU và Mỹ hiện đang cố thuyết phục Việt Nam chấp nhận một thoả thuận tài trợ trị giá khoảng 14 tỷ đô la để chuyển đôi năng lượng từ than sang các nguồn thân thiện với môi trường nhưng hiện Việt Nam vẫn chưa đồng ý.
Một số tổ chức nhân quyền cho rằng việc bỏ tù các nhà hoạt động môi trường ở Việt Nam cho thấy những nghi ngờ về cam kết của Việt Nam về việc bỏ điện than.