Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) hôm 20/1 công bố thông tin chi tiết cho biết Công ty Cổ phần Việt Á đã nhập khẩu ba triệu kit test nhanh xét nghiệm COVID-19 mới 100% từ Trung quốc với giá 0,955 đô la một test, tương đương 21.560 đồng một test. Lô hàng nhập khẩu có tổng trị giá là 64,68 tỷ đồng.
Các lãnh đạo công ty Việt Á là Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc, và Vũ Văn Hiệp, Phó tổng giám đốc công ty, hiện đang bị khởi tố hai tội là “Đưa hối lộ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.
Công ty Cổ phần Việt Á được báo chí Nhà nước Việt Nam ca ngợi vào năm 2020 vì đã sản xuất ra bộ kit xét nghiệm COVID-19 đầu tiên của Việt Nam được Tổ chức Y tế Thế giới chấp thuận, và được Bộ Y tế cấp số đăng ký. Trang web của Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam thậm chí còn đăng tin chính thức về việc WHO chấp thuận bộ kit của Việt Á.
Tuy nhiên sau khi những sai phạm của Việt Á được phát hiện vào khoảng cuối năm 2021, Bộ Khoa học và Công nghệ đã lên tiếng đính chính rằng không có chuyện WHO chấp thuận kit xét nghiệm của Việt Á.
Theo điều tra của Công an, Công ty Việt Á đã cung ứng kit xét nghiệm cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành phố trên cả nước với doanh thu gần 4.000 tỷ đồng.
Theo truyền thông Nhà nước, khi giới thiệu về bộ kit xét nghiệm lúc đầu, ông Phan Quốc Việt đã tự định giá kit là 400.000 đồng đến 600.000 đồng một bộ.
Sau đó, vào ngày 13/7/2021, Bộ Y tế có văn bản do ông Nguyễn Minh Tuấn (Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế) ký gửi các sở y tế, bệnh viện, viện trực thuộc bộ, cập nhật danh sách sinh phẩm, khả năng cung ứng và giá bán kit test và đặt kit test của Việt Á vào vị trí số một trong danh sách. Kèm theo công văn của Bộ Y tế là giá bán công bố của bộ kit test là 470.000 đồng một bộ áp dụng cho đơn hàng dưới 500.000 bộ.
Liên quan đến vụ án này, Bộ Công an đã khởi tố tổng cộng 19 người với các cáo buộc tội đưa hối lộ, nhận hối lộ, vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, và tội về lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Có ba lãnh đạo thuộc Bộ Y tế và Bộ Khoa học và Công nghệ bị khởi tố về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ là ông Nguyễn Nam Liên (Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế), Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Trang thiết bị và Công trình y tế Bộ Y tế) và Trịnh Thanh Hùng (Vụ phó Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ).
Ngoài ra, ông Phạm Duy Tuyến, Giám đốc CDC Hải Dương bị khởi tố về tội “Nhận hối lộ” với số tiến lên đến 27 tỷ đồng.
Hôm 7/1, truyền thông Nhà nước trích dẫn thông tin từ Bộ Công an theo lời khai của ông Phan Quốc Việt cho biết, Việt Á ã thổi giá kit xét nghiệm COVID-19 lên thêm khoảng 45% và đưa hối lộ cho các “đối tác” 800 tỷ đồng. Tuy nhiên thông tin không cho biết cụ thể những người nào đã nhận hối lộ.
Trả lời trước Quốc hội hôm 18/1, Thứ trưởng Công an Lê Quốc Hùng cho biết: “Các đối tượng liên quan đến vụ án này rất nhiều nên chúng tôi đang tiếp tục đấu tranh mở rộng vụ án. Làm đến đâu công bố công khai cho công luận đến đó và điều chỉnh các quy định kịp thời liên quan đến mua bán, đấu thầu thiết bị y tế, sinh phẩm chống dịch”.
Vụ án ở Việt Á được xác định là nghiêm trọng và vào ngày 29/12/2021 đã được đưa vào diện được Ban Chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng của Đảng Cộng sản VN theo dõi, chỉ đạo.