Truyền hình VTV của Việt Nam hôm 8/6 có phóng sự trích dẫn một phỏng vấn ngắn với sư Thích Minh Tuệ, người đã bị mất tích từ ngày 3/6 sau khi bị công an khống chế trong đêm khi đoàn các sư đi qua tỉnh Thừa Thiên Huế. Tuy nhiên dân mạng ngay sau đó đã phát hiện nhiều nghi ngờ về đoạn hình phỏng vấn ngắn khoảng một phút này.
Sư Thích Minh Tuệ (tên thật là Lê Anh Tú) đang thực hành 13 hạnh đầu đà của Phật và đi bộ hành từ Nam ra Bắc gây chú ý trong dân chúng Việt Nam trong nhiều tuần qua. Các hình ảnh và video quay cảnh ông và các đồng tu đi bộ qua các tỉnh thành thu hút nhiều người xem trên các mạng xã hội và ở ngoài đời. Tuy nhiên vào đêm ngày 2/6, rạng sáng ngày 3/6, các đồng tu của ông cho biết ông và các tu sĩ khác đã bị công an áp giải đi chỗ khác, ép phải ẩn tu, trong khi Ban Tôn giáo Chính phủ thông báo sư Thích Minh Tuệ đã tự nguyện ẩn tu.
Trong phóng sự dài khoảng ba phút chiếu trên kênh truyền hình quốc gia, sư Thích Minh Tuệ xuất hiện trong bộ y phấn tảo quen thuộc và cho biết ông vẫn khoẻ. Nguyên văn lời nói của nhà sư được VTV chiếu như sau:
“Tinh thần, sức khoẻ của con vẫn tốt vẫn đảm bảo để học tập theo lời Phật dạy được,… Không có người dân đông như thế hay là những việc ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông xã hội thì con vẫn học tập ở ngoài không có gì thay đổi cả nhưng mà vì cái đó thì giờ cái nguyện vọng học tập của mình, họ làm ách tắc thì mình đi không được thì mình vào cái tình hình hoàn cảnh như thế thì mình cũng nên dừng. Con cũng mong muốn khi mình đi ra đường thì mọi người đừng có tập trung như thế để ảnh hưởng, mình không học được.
“Theo họ để quay phim hay làm những việc như là kiếm tiền hay cái gì đấy thì nó lại không phù hợp.”
Phóng viên Liên Liên của VTV trong phóng sự này cho biết: “Mới đây gia đình ông Lê Anh Tú cũng đã có đơn đề nghị gửi các cơ quan chức năng xử lý những trường hợp lợi dụng hình ảnh của ông Lê Anh Tú để đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội gây ảnh hưởng đến ông Lê Anh Tú và gia đình ông.”
Ngay lập tức, dân mạng ở Việt Nam đã theo dõi bài phóng sự và chỉ ra nhiều điểm mà họ nghi ngờ có thể là nhà sư đang bị giam giữ ở đâu đó thay vì được ẩn tu. Những điểm nghi ngờ được dân mạng chỉ ra bao gồm:
- Nhà sư ngồi trước một cây có gốc sơn trắng: thường gốc cây sơn trắng không có trong rừng, ngoài tự nhiên, mà chỉ có ở các công sở như nhà tù, doanh trại quân đội…. Nơi có quản lý chặt chẽ
- Không có cảnh quay toàn cảnh phỏng vấn trong khung hình có cả phóng viên Liên Liên và nhà sư
- Bàn tay của nhà sư với các ngón tay cử động giống như của một người lo lắng, không an yên.
- Nhà sư mất tích từ ngày 3/6 và phóng sự trên VTV là ngày 8/6 tức là chỉ có sáu ngày, nhưng phóng sự lại nói rằng bảy ngày.
- Trong mắt nhà sư không có bóng dáng của phóng viên ngồi phỏng vấn trước mặt
Ngay sau khi sư Thích Minh Tuệ bị khống chế, nhiều người đã lên mạng bày tỏ lo lắng về sự an toàn của nhà sư và lo sợ là ông đã bị chính quyền giam cầm.
Dân biểu Tạ Đức Trí của Hạ viện tiểu bang California ngày 04/6 gửi thư đến Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) để bày tỏ sự lo ngại về việc chính quyền Việt Nam đối xử với sư Thích Minh Tuệ.
Thư của Dân biểu có đoạn viết: “các phương tiện truyền thông và nhân chứng gần đây cho biết rằng chế độ Cộng sản ở Việt Nam đã tùy tiện buộc ông phải chấm dứt hành trình của mình và chấm dứt các hoạt động tôn giáo đã thu hút rất nhiều người theo ông. Kể từ đó, ông ấy đã biến mất khỏi công chúng và không rõ tung tích”.
Trong thư gửi chung cho Ngoại trưởng Antony Blinken, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Michael McCaul, và Chủ tịch Tiểu ban Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Young Kim, Dân biểu Tạ Đức Trí nói rằng Hà Nội đã viện cớ về việc kiểm soát giao thông để đàn áp quyền tự do tôn giáo của nhà sư và các tín đồ Phật tử, tuỳ tiện buộc sư Thích Minh Tuệ phải ngưng hành trình của mình.
Phóng sự của đài truyền hình quốc gia cho rằng những thông tin trong các tuần qua về sư Thích Minh Tuệ là sai lệch và xuyên tạc. Bài phóng sự của đài Nhà nước cũng cáo buộc “các đối tượng chống phá đã lợi dụng sự việc này để xuyên tạc chính sách tôn giáo của Việt Nam, đưa tin sai sự thật về việc phân biệt đối xử, đàn áp tôn giáo, bịa đặt ông Thích Minh Tuệ bị bắt, cưỡng bức buộc phải dừng việc tu tập.”