Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã đạt được các thỏa thuận với Việt Nam về chất bán dẫn và khoáng sản khi Việt Nam nâng Washington lên vị thế ngoại giao cao nhất ngang cùng với Trung Quốc và Nga.
Đó là nội dung trong một bài phân tích của hãng tin Reuters đăng trong ngày 10/9 ngay sau khi lãnh đạo Mỹ và Việt Nam xác nhận nâng cấp quan hệ hai nước lên mức cao nhất Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Nguồn tin Reuters cũng cho biết, các quan chức và nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, có thể bao gồm cả Chủ tịch Tập Cận Bình, dự kiến sẽ đến thăm Việt Nam trong những ngày hoặc tuần tới, khi Hà Nội tìm cách duy trì mối quan hệ tốt đẹp với tất cả các siêu cường.
Điều đó xảy ra khi mối quan hệ lâu dài của Việt Nam với Nga đang phải đối mặt với những thử thách về cuộc chiến ở Ukraine, bao gồm cả các cuộc đàm phán với Nga về một thỏa thuận cung cấp vũ khí mới.
Tác giả bài viết trên Reuters cũng cho biết đã xem các tài liệu mô tả các cuộc đàm phán về một khoản tín dụng mà Nga sẽ cấp cho Việt Nam để mua vũ khí hạng nặng, bao gồm tên lửa chống hạm, máy bay và trực thăng chống ngầm, hệ thống tên lửa phòng không và máy bay chiến đấu.
Một trong số đó, lá thư của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính gửi chính phủ Nga vào tháng 5, thể hiện sự quan tâm đến thỏa thuận mới có thể có.
Reuters cũng cho biết một sĩ quan quân đội Việt Nam đã xác nhận tính xác thực của bức thư và cuộc đàm phán về một khoản tín dụng mới trị giá 8 tỷ USD để mua vũ khí hạng nặng.
Hà Nội cũng đang đàm phán tương tự với nhiều nhà cung cấp vũ khí, trong đó có Hoa Kỳ. Trong những tuần gần đây, Việt Nam đã tham gia một số cuộc họp quốc phòng cấp cao với các quan chức hàng đầu của Nga.
Ông Jon Finer, phó cố vấn an ninh quốc gia chính của Mỹ, nói với các phóng viên hôm Chủ Nhật rằng việc nâng cấp sẽ bao gồm khía cạnh an ninh, khi đang trên máy bay cùng Biden tới Việt Nam từ hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 ở Ấn Độ.
Ông cho biết ông không có thỏa thuận vũ khí nào để công bố trong giai đoạn này nhưng nhấn mạnh rằng Mỹ và các đối tác có thể đề nghị Việt Nam giúp đỡ để đa dạng hóa nguồn cung cấp quân sự mà không cần đến nguồn cung cấp quân sự của Nga, một đề nghị mà ông cho biết Việt Nam sẵn sàng chấp nhận.
Điều đó sẽ giúp Việt Nam giảm sự phụ thuộc quân sự vào Moscow, “một mối quan hệ mà chúng tôi cho rằng họ ngày càng khó chịu”, Reuters trích lời ông Finer.
Chuyến thăm của Biden diễn ra trong bối cảnh quan hệ thương mại và đầu tư song phương đang phát triển và tranh chấp lãnh thổ kéo dài giữa Việt Nam và Trung Quốc đang nóng lên ở Biển Đông.
Một quan chức Mỹ cho biết chất bán dẫn vẫn là trọng tâm của kế hoạch hành động được thông qua trong chuyến thăm của Biden.
Một vấn đề quan trọng khác là tăng cường chuỗi cung ứng các khoáng sản quan trọng, đặc biệt là đất hiếm, trong đó Việt Nam có trữ lượng lớn nhất thế giới sau Trung Quốc, theo ước tính của Mỹ, các quan chức Mỹ cho Reuters biết.