Một người vô gia cư nhặt ve chai ở tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu bị công an bắt giữ sau khi đốt cờ đỏ sao vàng để nấu bếp và đăng tải lên Facebook cá nhân.
Tờ báo Công an nhân dân online cho hay, cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an thành phố Bà Rịa hôm 17/1/2024 đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, và thi hành lệnh bắt tạm giam đối với ông Phạm Công Hùng Nhân, 43 tuổi, với cáo buộc “Xúc phạm Quốc kỳ” theo Điều 351 của Bộ luật Hình sự.
Theo đó, người nào cố ý xúc phạm quốc kỳ, quốc huy, và quốc ca, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Ông Nguyễn Văn Đài, người từng có nhiều năm hành nghề luật sư ở Hà Nội, bình luận với phóng viên Đài Á Châu Tự Do về cáo buộc “xúc phạm quốc kỳ” như sau:
“Khi xác định xem một người có phạm tội hay không thì phải xem là cái vật thể bị đốt có đúng là quốc kỳ hay không.
Và đương nhiên cơ quan điều tra phải xác định xem nó (vật bị đốt- PV) là quốc kỳ của Việt Nam hay là cờ của một đảng phái chính trị nào hay là cờ của một quốc gia nào khác.
Cái thứ hai, là lỗi cố ý trực tiếp nó mới quyết định anh ta có phạm tội hay không. Nếu như anh ta vì nóng giận hay là vì vô tình, hay là vì một lý do nào đó mà không cố ý nhằm xúc phạm lá cờ của quốc gia Việt Nam, thì người đó không phạm tội.”
Tuy nhiên, luật sư Đài cho hay, theo luật nhân quyền quốc tế và luật của các quốc gia dân chủ, việc đốt hay xé quốc kỳ không bị coi là tội, mà là quyền tự do biểu đạt.
Cơ quan ngôn luận của Bộ Công an cho biết, ông Nhân khai nhận là người sống lang thang, bị người thân và gia đình xa lánh nên nảy sinh ý nghĩ tiêu cực cho rằng không được chính quyền bảo vệ.
Do vậy, ông sử dụng tài khoản Facebook đăng tải, chia sẻ các bài viết hình ảnh, video clip bị cho là “có nội dung xúc phạm Quốc kỳ, xuyên tạc bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của lãnh tụ, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; xuyên tạc sự thật lịch sử cách mạng; phủ nhận chính quyền Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam” lên mạng xã hội Facebook để giải tỏa sự tức giận của bản thân.
Ngày 9/12/2023, ông Nhân đi nhặt ve chai sau đó để bịch ve chai ở vỉa hè trước cửa một căn nhà rồi đi uống cà phê. Khi quay lại, ông Nhân không thấy bịch ve chai đâu nữa nên bực tức, bẻ gãy cán cờ đỏ sao vàng trước cửa nhà dân, rồi đem lá cờ và một phần cán cờ về nơi ở tạm ở một bãi đất trống.
Đến tối, khi đang nấu cơm trên bếp củi ở vỉa hè, ông Nhân lấy lá cờ bỏ vào bếp đốt cháy cùng với củi và dùng điện thoại quay lại cảnh này. Đến ngày 10/12/2023, ông Nhân sử dụng điện thoại truy cập Facebook đăng tải đoạn video lên mạng.
Phóng viên tìm hiểu trang Facebook “Hung Van Pham Cong” được cho là của ông Hùng Nhân có hơn 4.000 bạn và đăng tải nhiều bài viết có nội dung ca ngợi lá cờ ba sọc đỏ của Việt Nam Cộng Hoà, chỉ trích chế độ hiện thời, cùng với nhiều bức ảnh gạch chéo hình của Tổng bí thư Đàng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và ông Hồ Chí Minh.
Tuy nhiên, các bài đăng này hầu như không có người tương tác hoặc bình luận. Trên trang này vẫn còn video đăng tải ngày 10/12/2023 với thời lượng gần bốn phút, ghi lại hình ảnh một lá cờ đỏ sao vàng đang cháy trên đống lửa đốt bằng củi. Video này cũng được ông đăng tải nhiều lần trong các ngày sau đó nhưng nhận được rất ít lượt xem.
Trong nhiều năm gần đây, nhiều người ở một số địa phương bị bắt giữ và kết án vì hành vi “xúc phạm quốc kỳ.”
Năm 2021, nhà hoạt động nhân quyền Huỳnh Thục Vy bị kết án 33 tháng tù giam vì sử dụng sơn phun lên quốc kỳ và đang thụ án tù tại Trại giam Gia Trung (Gia Lai).
Một năm trước đó, toà án ở Quảng Bình cũng kết án ba thanh niên tổng cộng 15 tháng tù giam và sáu tháng án treo vì dùng dao, rựa chặt tổng cộng 34 cột cờ quốc kỳ và đảng kỳ (cờ đỏ búa liềm).