Việt Nam vẫn không công nhận “người bản địa” tại Liên Hiệp Quốc

Vit Nam tiếp tc bác b s tn ti cngưi bn đa” trong phiên báo cáo v Công ưc xóa b mi hình thc phân bit chng tc (CERD) din ra trong 2 ngày 29 và 30/11 ti Geneva (Thy S).

Đây là k báo cáo ln th 17 ca Vit Nam k t khi tham gia CERD vào năm 1982, thế nhưng, quc gia đc đng này ch mi có năm ln thc hin báo cáo trc tiếp vy ban Công ưc CERD.

Bui báo cáo đưc phát trc tuyến trên trang web ca Liên Hip Quc.

Tiếp tc bác b “ngưi bn đa”

Ti phiên báo cáo, ông Y Thông, Phó Ch nhiy ban Dân tc – trưng đoàn Vit Nam, khi tr li câu hi cht vn ca U ban CERD v vn đ Vit Nam không công nhngưi bn đa” đi vi cng đng ngưi Chăm, Khmer và ngưi Thưng  Tây Nguyên, cho rng, chính ph Vit Nam không dùng t “bn đa” mà thay vào đó là t “dân tc thiu s”. 

Theo ông Y Thông, Vit Nam trưc năm 1954 là thuc đa ca Pháp. Nhng ngưi dân sng  Tây Nguyên lúc by gi là ngưbn đa” đi vi ngưi Pháp (RFA dn nguyên câu phát biu ca ông ti cuc hp như sau):

Ngưi đng bào dân tc thiu s cùng vi đng bào dân tc đa s ti Tây Nguyên là nhng ngưi làm công nhân cho các đn đin cao su, cà phê ca ông ch ngưi Pháp. Do đó, ngưi dân t vùng này cũng tr thành ngưdân tc bn đa” ca các ông ch ngưi Pháp, ti thi đim là thuc đa ca Pháp. 

Cho nên chúng tôi không dùng cái t đy na mà chúng tôi dùng cái t “dân tc thiu s” hoc là “dân tc rt ít ngưi”.

Tuy nhiên, cùng có mt ti cuc hp, bà Biap Krong, thuc BPSOS – mt t chc chuyên vn đng cho Quyn T do tôn giáo và Quyn ca ngưi bn đ Vit Nam, cho rng, cách gii thích ca ông Y Thông ch là mt chiến thuchơi ch” ca chính quyn Hà Ni. Bà nói vi RFA:

Bi vì trong Công ưc v quyn ca ngưi bn đa thì h có rt nhiu quyn t quyết. H có th áp dng nhng quy trong đó đ nói chuyn li vi nhà nưc Vit Nam. Tôi nghĩ rng h (chính ph Vit Nam – PV) s ngưi bn đa có đưc ưu thế da vào bn tuyên ngôn v ngưi bn đa. H cũng có chiến thut hết trơn ri.

Mc sư Vàng A Mình, mt ngưi sc tc H’Mong, cũng tham gia đy đ hai ngày tr li cht vn ca phái đoàn Vit Nam, cho biết U ban CERD có đt câu hi v nhng cáo buc rng chính quyn Hà Ni đàn áp nhiu ngưi H’Mong theo đo tin lành, thế nhưng phía Vit Nam không đưa ra câu tr li cho vn đ này:

“H đt câu hi v ngưi H’Mông theo đo Tin Lành b bt và h cũng đt câu hi v nhng ngưi H’Mông chy sang Thái Lan lánh nn nhưng phái đoàn Vit Nam không tr li. H ch nói sơ sơ ch h không nhc gì đến ngưi dân tc H’Mông.”

o cáo chung chung, không thc tế

406589760_659867369653280_3146825779906383614_n.jpeg
Đoàn Việt Nam ở hải ngoại chụp ảnh cùng báo cáo viên đặc biệt Surya Deva. Ảnh: BPSOS

Các thành viên ca U ban ti cuc hp cũng yêu cu Vit Nam gii trình v mt s vn đ khác, bao gm vic thc hin chính sách dành cho ngưi sc tc thiu s, li nói phân bit chng tc và kích đng hn thù, quyn đưc tham gia chính tr ca nhóm ngưi này…

Tr li các câu hi nêu trên, đoàn Vit Nam, bao gm đi din các B Tư pháp, Thông tin và truyn thông, Giáo dc… (theo ghi nhn ca RFA t bui ghi hình trc tuyến) thì hu như phía Vit Nam ch đc các bn báo cáo đưc son sn. Ni dung ch yếu liên quan đến pháp lut, chính sách, các cơ chế, điu khon trong h thng pháp lut mà h cho là có th bo đm bình đng, tôn trng, đoàn kết, gii quyết hài hòa quan h gia các dân tc, giúp nhau cùng phát trin, to chuyn biến rõ rt trong phát trin kinh tế, văn hóa, xã hi vùng đng bào dân tc thiu s.” 

Mt thành viên trong u ban yêu cu phái đoàn Vit Nam ngưng đc các điu khon lut mt cách dong dài, thay vào đó, Vit Nam cn tr li thng vào các trưng hp vi phm c th mà u ban CERD đã nêu ra. Ngưi này đ ngh:

Tht không thú v khi nghe bn nói v ni dung ca các điu khon hiến pháp, pháp lý hay ch th hành chính. Điu này bn đã nói vi chúng tôi rt nhiu ln.

S bình đng trong lut pháp không đm bo đưc s không xy ra phân bit đi x. Chính vic áp dng s cho chúng tôi biết điu gì đang din ra.

Chúng tôi nhìn vào nhng nn nhân, nhng ngưi nói rng h là nn nhân b phân bit đi x, đ đt câu hi và mong đi câu tr li da trên nhng câu hi đó. Chuyn gì đang xy ra vi nn nhân?

Vui lòng cho chúng tôi biết v nhng điu như vy đ chúng ta có th có đi thoi mang tính xây dng hơn, hp tác và hiu qu hơn.”

Nói v các báo cáo ca đoàn Vit Nam, Bà Biap Krong khng đnh chính ph Hà Ni vn nht quyết t chi và ph nhn quyn ca ngưi bn đa mt cách thng thng.

Tiến s Nguyn Đình Thng, ch tch BPSOS nhn xét thêm rng:

Cái quan trng nht là chính ngưi dân, nhng nn nhân ca s k th chng tc có tiếng nó ti din đàn Liên Hip Quc. 

Và khi mà ngưi dân  trong nưc Vit Nam theo dõi thì s biết rng tiếng nói ca h trc tiếp vi chính quyn thì chưa có nh hưng, nhưng đi vòng qua Liên Hip Quc thì h li có quyn gián tiếđòi hi nhà nưc phi gii trình.

Related posts